Swoboda użycia: Lilly Reich – modernizm w domenie publicznej
Wraz z początkiem roku 2018 do domeny publicznej trafiły prace Lilly Reich – modernistycznej projektantki, współpracowniczki Miesa van der Rohe – jednego z czołowych architektów modernizmu, drugiej kobiety, która znalazła się w gronie nauczycieli Bauhausu – nowatorskiej uczelni artystyczno-rzemieślniczej, która zmieniła oblicze architektury i projektowania.
Duet Reich & van der Rohe zasłynął wieloma realizacjami – od projektów mebli, po architekturę. Reich była dyrektorką artystyczną odpowiedzialną za niemieckie zaangażowanie w światową wystawę w Barcelonie, na którą van der Rohe zaprojektował słynny Pawilon barceloński. Wspólnie opracowali projekt jego wnętrz, podobnie jak wnętrz Willi Tugendhatów – budynków uważanych za jedne z ważniejszych realizacji modernistycznych. Ich wspólnym dziełem są także krzesła: Barcelona Chair oraz – mniej znane – Brno Chair.
Kariera Lilly Reich rozwijała się wartko jeszcze zanim poznała van der Rohe – własne studio otworzyła w wieku 29 lat, a sześć lat później (w 1920 roku) została dyrektorką Deutsche Werkbund (Niemiecki Związek Twórczy), będąc jednocześnie pierwszą kobietą na tym stanowisku. Deutsche Werkbund powstał jako zrzeszenie artystów, projektantów, architektów i inżynierów, a jego działalność znacząco przyczyniła się do popularyzowania architektury modernistycznej w Niemczech. Jako jego dyrektorka, Lilly Reich zajmowała się planowaniem i kuratorowaniem pokazów niemieckich projektantów. To właśnie tam poznała Miesa, z którym związała swoje profesjonalne i prywatne życie na kolejne lata.
Projekt do mieszkania dla singla, Lilly Reich, źródło: https://www.widewalls.ch/artist/lilly-reich/
W Pracowni Otwartej Kultury podwójnie cieszymy się z przejścia prac Reich do domeny publicznej. Po pierwsze, jak zawsze, cieszy nas uwalnianie się praw do kolejnych ważnych dla historii kultury zasobów, które mogą być twórczo przetwarzane i wykorzystywane swobodnie przez wszystkich, także dla celów komercyjnych. Po drugie, uwolnienie dzieł Reich i – tym samym – poszerzenie zasięgu ich oddziaływania, w praktyce może pomóc popularyzować jej dorobek wśród szerszej publiczności, na co – jesteśmy przekonani – zasługuje. A dla kobiecej ekipy Pracowni Otwierania Kultury Lilly Reich stanowi świetny materiał na patronkę w rozpoczętym właśnie roku 2018. Odwaga w poszukiwaniu rozwiązań niestandardowych i wdrażaniu pomysłów tworzonych z myślą o przyszłości to coś, co chętnie wpisujemy w nasze plany na nadchodzący rok.
Domena publiczna (ang. public domain) to dobro wspólne, zbiór utworów, z których każdy może korzystać bezpłatnie i wyłącznie z ograniczeniami wynikającymi z autorskich praw osobistych, ponieważ wygasły już do nich autorskie prawa majątkowe, bądź utwory te nigdy nie były przedmiotem prawa autorskiego.
Pracownia Otwierania Kultury to przestrzeń laboratoryjna wspierająca publiczną misję instytucji kultury poprzez przybliżanie otwartych cyfrowych zasobów dziedzictwa ich odbiorcom. Pracownia służy dzieleniu się wiedzą, budowaniu kompetencji i tworzeniu narzędzi.
W sprawdzeniu, kto jeszcze przeszedł w tym roku do domeny publicznej pomoże Wam lista polskojęzycznej Wikipedii i lista angielskojęzycznej Wikipedii.
Styczeń jako miesiąc domeny publicznej celebrujemy w tym roku pięknymi kolażami od Studio Lekko, które stanowią przykład możliwości wykorzystania zasobów współtworzących zasób należący do nas wszystkich.
Kolaże możecie pobrać w formie plakatu i pocztówki, klikając na obrazki poniżej:
