Badania edukacji zdalnej przeprowadzone w 2020 roku miały na celu diagnozę sytuacji, w której znalazły się szkoły w wyniku pandemii. Chcieliśmy dowiedzieć się, jak nauczycielki i nauczyciele radzą sobie w nagłej pracy na odległość. Zapytaliśmy o ich doświadczenia, odczucia, problemy. Sprawdziliśmy, jakie narzędzia, metody i rodzaje wsparcia okazały się skuteczne w nowej rzeczywistości szkolnej oraz czego zabrakło. Wyniki i wnioski z badań prezentujemy w dwóch raportach.
Opublikowany w maju 2020 raport był pierwszym tak dużym badaniem edukacji zdalnej, przeprowadzonym w czasie pandemii COVID-19 w Polsce. W kwietniu udział w nim wzięło prawie 1000 nauczycieli i nauczycielek ze szkół podstawowych z całego kraju. Zdecydowana większość respondentów nie miała żadnych wcześniejszych doświadczeń z nauczaniem zdalnym. Nauczyciele mierzyli się m.in. z takimi problemami, jak czasochłonność nowej formy pracy, braki sprzętowe uczniów, sprzeczne oczekiwania rodziców.
- Przed wybuchem pandemii 85,4% badanych nauczycieli nie miało żadnych wcześniejszych doświadczeń z nauczaniem zdalnym, mimo to 48% nie ma trudności z obsługą narzędzi cyfrowych;
- 36% nauczycieli wskazało braki sprzętowe uczniów jako jeden z głównych problemów ze edukacją zdalną;
- Nauczyciele zwracają uwagę na konieczność dostosowania podstawy programowej do realiów zdalnej edukacji;
W drugiej edycji badania poprosiliśmy nauczycieli o podsumowanie realizowanego głównie zdalnie semestru letniego 2019/20 oraz ocenę przygotowania szkół do edukacji zdalnej w roku szkolnym 2020/21. Poszerzyliśmy grupę badanych o nauczycieli szkół średnich i branżowych, odpowiedzi udzieliło ponad 700 respondentów. Badanie przeprowadzone na przełomie września i października 2020 pokazało, że choć kompetencje cyfrowe nauczycieli wzrosły, to natężenie problemów z jakimi się borykają nie uległo zmniejszeniu. Największymi wyzwaniami ponownie okazały się: czasochłonność procesu zdalnej edukacji, braki sprzętowe, a także stres i zmęczenie. Dużym problemem okazały się też chaos informacyjny i brak wsparcia ze strony MEN.
- Nauczycielki/e wskazywali na chaos informacyjny, brak jasnych wytycznych i wsparcia ze strony MEN. Zaledwie 5% z nich ma poczucie, że otrzymało od MEN wsparcie merytoryczne w trakcie edukacji zdalnej;
- YouTube i inne serwisy wideo był najczęściej wykorzystywanymi źródłami do przygotowywania zdalnych lekcji. Korzystało z nich 84% nauczycielek/li;
- Nauczyciele zwracali uwagę na zjawisko uczniów znikających z systemu edukacji, a także nową sytuację – znikających nauczycieli.
Pomimo że zdecydowanie przeważały trudności, nauczyciele wskazywali też na pozytywne skutki nauczania zdalnego. Powstały prężnie działające grupy społecznościowe, na których nauczyciele wymieniali się materiałami i wsparciem. Wielu nauczycieli zadeklarowało, że narzędzia i metody poznane czy wprowadzone w pandemii będzie wykorzystywać również w tradycyjnym nauczaniu. Sytuacja kryzysowa może więc okazać się katalizatorem pożądanych zmian w polskim szkolnictwie.
Komentarze do wyników II edycji badania przygotowali eksperci zajmujący się edukacją – zapoznacie się z nimi tutaj.
Zespół
Edycja I
Realizacja badania i opracowanie: Anna Buchner, Marta Majchrzak, Maria Wierzbicka
Kierowniczka i koordynatorka badania: Magdalena Biernat
Edycja II
Realizacja badania i opracowanie: Anna Buchner, Magdalena Szeniawska, Maria Wierzbicka
Kierowniczka badania: Aleksandra Czetwertyńska
Koordynacja: Maria Mirecka
Współpraca: Magdalena Biernat, Magdalena Gołębiewska, Aleksandra Janus, Karolina Szczepaniak, Aleksander Tarkowski, Katarzyna Werner
Partnerzy: Agata Łuczyńska, Magdalena Fac-Skhirtladze, Kamil Śliwowski
Kontakt
W przypadku pytań, sugestii i propozycji współpracy prosimy o kontakt z kierowniczką badania Aleksandrą Czetwertyńską, aczetwertynska@centrumcyfrowe.pl.
Wydawca badania:
Partnerzy badania:
Projekt finansowany ze środków William and Flora Hewlett Foundation
