Raport końcowy projektu SpołTech
- Zadając pytania o technologie, chcemy rozmawiać o społeczeństwie i jego potrzebach. Przed wprowadzeniem nowego rozwiązania technologicznego musimy ocenić jego wpływ społeczny. Porzucane na środku chodników i przed drzwiami sklepów hulajnogi stały się synonimem braku kontroli nad innowacjami, które wkraczają w przestrzeń wspólną.
- Konieczne jest zapewnienie cyfrowego dostępu do usług publicznych. Pandemia pokazała jak istotny jest to postulat – czy to w przypadku e-administracji czy e-służby zdrowia. Nie jest to jedynie udogodnienie, ale realne podniesienie standardu życia i bezpieczeństwa społeczeństwa.
- Technologie cyfrowe mogą wzmacniać nierówności, ale mogą również im zapobiegać. By to osiągnąć musimy podjąć wysiłek tworzenia zróżnicowanych baz danych, na podstawie których powstaną rozwiązania uwzględniające potrzeby wszystkich członków i członkiń społeczeństwa. Tworząc algorytm usprawniający proces rekrutacji do firmy, twórcy nie mogą korzystać jedynie z łatwo dostępnych danych na temat białych mężczyzn z klasy średniej.
- Społeczna kontrola powinna istnieć w obszarze wdrażania rozwiązań technologicznych w sferze publicznej. W raporcie tłumaczymy to na przykładzie Kazimierza Dolnego, który mógł stać się jednym z pierwszych polskich smart city. Zabrakło jednak chęci współpracy, transparentności ze strony firmy proponującej władzom miasta cyfrowe rozwiązania, a przede wszystkim zrozumienia potrzeb lokalnej społeczności.
Technologie cyfrowe zmieniają świat na lepszy i pomagają wychodzić z kryzysów. Nawet tych niespodziewanych i o charakterze globalnym. Wiemy to, bo dzięki nim mogliśmy bezpiecznie funkcjonować społecznie i zawodowo przez miesiące pandemii.
2020 rok pokazał nam przede wszystkim, że technologia może służyć nie tylko pomnażaniu zysków, ale i rozwiązywaniu problemów społecznych. Potrzebujemy jednak całkowitej zmiany podejścia do tworzenia rozwiązań cyfrowych. W ostatnich miesiącach w rozmowach o przyszłości jeszcze głośniej przekrzykują się dwa skrajne stanowiska – hiperoptymizm cechujący wiele korporacji i start-upy oraz skrajny pesymizm, który uniemożliwia wyjście poza krytykę technologii.
W raporcie podsumowującym roczny projekt SpołTech proponujemy podejście optymistyczne, ale nie pozbawione ostrożności i konstruktywnej krytyki. Prezentujemy w nim w przystępnej formie inspirujące historie o ludziach, którzy wykorzystują rozwiązania cyfrowe dla dobra wspólnego – od ruchu MyData po koncepcję feminizmu danych. Proponujemy też własną wizję przyszłości technologii – pokazujemy, jak powinna być tworzona i na jakie wyzwania odpowiadać. Jak technologie powinny rozwijać przestrzeń publiczną i dobro wspólne? Jakie wartości powinny wzmacniać wdrażane rozwiązania cyfrowe?
dr Alek Tarkowski – kierownik merytoryczny projektu SpołTech. Prezes Zarządu Fundacji Centrum Cyfrowe. Z wykształcenia socjolog. Zajmuje się tworzeniem cyfrowych strategii i polityk publicznych, rzecznictwem oraz badaniem społeczeństwa cyfrowego. Jest współtwórcą Creative Commons Polska, Koalicji Otwartej Edukacji (KOED) oraz europejskiego stowarzyszenia Communia. Członek Zarządu amerykańskiej fundacji Creative Commons.
Aleksandra Janus – antropolożka, badaczka, kierowniczka Pracowni Otwierania Kultury w Centrum Cyfrowym, kuratorka i współautorka projektu Laboratorium muzeum, współzałożycielka grupy badawczej Kierunek Zwiedzania. Prowadzi badania publiczności instytucji kultury, specjalizuje się w badaniu doświadczenia zwiedzających w muzeach, współpracuje z instytucjami poszukującymi efektywnych sposobów angażowania publiczności i wspiera je w otwartym dzieleniu się zasobami.
dr Kamil Mamak – ekspert projektu SpołTech. Doktor nauk prawnych, pracownik w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktorant filozofii w Katedrze Historii i Filozofii Nauki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Naukowo zajmuje się wpływem nowych technologii na człowieka i prawo karne.
Natalia Mileszyk – prawniczka zajmująca się politykami publicznymi dotyczącymi technologii i cyfryzacji, wcześniej w środowisku pozarządowym (Fundacji Centrum Cyfrowe), teraz w sektorze prywatnym (CEC Government Relations). Fascynuje się interakcją między prawem, technologią i społeczeństwem, szczególnie w kontekście geopolityki.
dr Marta Klimowicz – doktorka socjologii internetu od ponad dziesięciu lat pracująca w branży IT. Współzałożycielka BalansPL, fundacji działającej na rzecz zwiększenia obecności kobiet w życiu publicznym. Obecnie zarządza zespołem Growth w Monterail, firmie tworzącej oprogramowanie dla klientów z całego świata.
Ana Brzezińska -Kuratorka i producentka w amerykańskim studio immersyjnym Kaleidoscope. Współpracuje jako ekspertka z funduszami i instytucjami publicznymi w Polsce i zagranicą (Creative Europe MEDIA, PISF, Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy). Jest wykładowczynią uniwersytetu SWPS i szkoły filmowej w Łodzi. W 2020 roku była stypendystką Centrum Cyfrowego, gdzie pracowała nad raportem dotyczącym ryzyka związanego z popularyzacją wirtualnej rzeczywistości.
Jan Zygmuntowski – ekonomista zajmujący się innowacją, cyfrową gospodarką i zrównoważonym rozwojem. Prezes zarządu think-tanku Instrat. Doradza i wspiera w rozwoju kilku projektów technologicznych z pozytywnym wpływem społecznym. Stypendysta G20 Global Solutions i student Szkoły Doktorskiej Akademii Leona Koźmińskiego.
Dyskusja o raporcie
Projekt SpołTech – bo przyszłość potrzebuje przyjaciół
Technologie cyfrowe wpędzają nasze społeczeństwo w stan ciągłej zmiany. Dlatego przyszłość potrzebuje przyjaciół, którzy upomną się o społeczny wymiar technologii.
SpołTech to przestrzeń do namysłu i rozmowy o technologii, przyszłości i Polsce. W Fundacji Centrum Cyfrowe stworzyliśmy zespół analityczny badający społeczny i kulturowy wpływ technologii cyfrowych. Jednocześnie sieciujemy ekspertki i ekspertów, dla których ważny jest społeczny wymiar technologii. Osoby wierzące, że technologie powinny służyć społeczeństwu [dowiedz się więcej o projekcie]
Kontakt dla mediów: media@centrumcyfrowe.pl
Nasze raporty: