Kserokopia #29 (13-22 listopada)
W ostatnich dniach pełno nas było w Polsce i w Europie. Nadal jednak śledziliśmy dla Was najciekawsze artykuły dotyczące prawa autorskiego. W tym tygodniu piszemy m.in. o liście MEN nt. dozwolonego użytku edukacyjnego, kontrowersjach związanych z eksploracją danych, “czarnej dziurze” w dziełach zdigitalizowanych, nowościach w światowym ruchu za rzecz Otwartych Zasobów Edukacyjnych i próbach wydłużenia czasu ochrony majątkowych praw autorskich, zarówno przez podmioty prywatne, jak i kolejne państwa.
MEN o dozwolonym użytku edukacyjnym
Ministerstwo Edukacji Narodowej wystosowało list do dyrektorów szkół w związku z wejściem w życie tzw. dużej nowelizacji prawa autorskiego (większość przepisów obowiązuje od 20 listopada). Celem listu jest doprecyzowanie zakresu dozwolonego użytku edukacyjnego. Ministerstwo zwróciło również uwagę na sytuacje, gdy podmioty prywatne próbują sprzedać szkołom tzw. “parasole licencyjne” na korzystanie z utworów, z których można korzystać za darmo. Centrum Cyfrowe było zaangażowane w proces tworzenia dokumentu.
Eksploracja danych nielegalna?
Elsevier, jeden z największych wydawców publikacji naukowych, twierdzi że eksploracja tekstu i danych (text and data mining – TDM) może “stanowić kradzież własności intelektualnej”. Takie stwierdzenie jest bardzo kontrowersyjne (zachęcamy do przeczytania artykułu na stronie TechDirt) i tym bardziej pokazuje potrzebę regulacji eksploracji danych jako wyjątku od monopolu prawnoautorskiego na poziomie Unii Europejskiej, co jest jednym z naszych postulatów. O całej historii, która doprowadziła wydawnictwo do tak mocnego stwierdzenia, możecie przeczytać też na blogu Chrisa Hartgerinka.
Platformy a prawo autorskie
Wydawać by się mogło, że kwestia regulacji prawnej platform internetowych (takich jak Google i Facebook) tylko pozornie wpływa na prawo autorskie. Nic bardziej mylnego. Paul Keller na blogu Stowarzyszenia Communia przekonuje, dlaczego tak ważne jest aby jak najwięcej podmiotów wypowiedziało się w trwających do 30 grudnia konsultacjach publicznych Komisji Europejskiej nt. platform internetowych, nielegalnych treści w internecie i odpowiedzialności pośredników internetowych.
Kluczowy dokument dla ruchu na rzecz Otwartych Zasobów Edukacyjnych
Zostały opublikowane “Podstawy dla rozwoju strategii Otwartych Zasobów Edukacyjnych” (Foundations for OER Strategy Development). Celem dokumentu jest przedstawienie analizy światowych trendów rozwoju ruchu OZE, a jednym z jego autorów jest Alek Tarkowski.
XX-wieczna “czarna dziura”
Wyniki badań przeprowadzonych przez Europeanę potwierdzają to, o czym bibliotekarze mówią od lat – XX-wieczne utwory są o wiele mniej dostępne on-line niż te z XXI i XIX wieku. Instytucje kultury postulują, żeby prawo autorskie na poziomie Unii Europejskiej znowelizować w taki sposób, aby ułatwić digitalizację tych dzieł.
CC a biznes
Creative Commons Portugalia przygotowała zestaw materiałów, które mają za zadanie promować wykorzystywanie otwartych licencji w biznesie, a także pokazanie, że CC może być atrakcyjne w różnych modelach biznesowych.
pomnik Anny Frank, autorstwa Hide-sp, CC-BY-SA-3.0 via Wikimedia Commons
Dziennik Anny Frank
Fundacja Anne Frank z siedzibą w Bazylei ogłosiła, że prawa autorskie do “Dziennika Anny Frank” przysługują nie tylko dziewczynie (zmarłej 70 lat temu), ale też jej ojcu – autorowi przedmowy do Dzienników (który zmarł w 1981). W związku z tym czas ochrony majątkowych praw autorskich w większości krajów Europejskich ulegnie wydłużeniu do 2050 roku. Więcej o sprawie można przeczytać w artykule w The New York Times.
Wpływ TPP na prawo autorskie
Japonia jest kolejnym krajem, który rozważa wydłużenie ochrony majątkowych praw autorskich do 70 lat. Jest to wynik podpisania przez Japonię Partnerstwa Transpacyficznego (TPP).
Ochrona prawnoautorska dań
Kucharz Guido Rossi współpracował przez wiele lat z włoskim szefem kuchni, Gualtiero Marchesi, autorem przepisu na szafranowe risotto. Rossi po zakończeniu współpracy postanowił otworzyć własną restaurację, gdzie również podawał słynne risotto, za co został pozwany przez Marchesiego na podstawie ustawy prawie autorskim. Sąd w Mediolanie orzekł, że potrawa też jest objęta prawnoautorską ochroną. Więcej o sprawie można przeczytać na blogu IPKat.
Film edukacyjny o prawie autorskim
“The Adventure of the Girl with the Light Blue Hair” wygrał międzynarodowy konkurs organizowany przez Arts & Humanities Research Council na najbardziej kreatywny film związany z nauką. Autorzy zapowiadają, że krótka animacja jest dopiero początkiem całej serii filmów na temat kreatywności, domeny publicznej i prawa autorskiego.