Już prawie wrzesień – w Kserokopii czas na zmiany. Prace nad reformą prawa autorskiego w Unii Europejskiej stają się intensywniejsze z dnia na dzień. Dlatego też od tego numeru będziemy pisać nie tylko o ciekawostkach z prasy, ale też o najważniejszych zmianach i postępach związanych z reformą (nie tylko na poziomie unijnym, ale też na świecie), oraz o wybranym orzecznictwie. Zachęcamy do subskrypcji Kserokopii i życzymy miłej lektury. W tym numerze piszemy o zmianach w prawie autorskim w Polsce, Francji i Wielkiej Brytanii, orzeczeniu potwierdzającym, że fotografie podlegają pod prawo cytatu, a także o tym czy Creative Commons to klucz do sukcesu w walce z rakiem, w jaki sposób pogodzić interesy twórców i platform internetowych oraz o plagiacie filmu “Ucieczka z Nowego Jorku”. Zapraszamy również zainteresowanych na wydarzenie dotyczące wyjątków od prawa autorskiego w kontekście reformy, współorganizowane przez Stowarzyszenie Communia i EDRi. Wydarzenie będzie miało miejsce 8 września w Parlamencie Europejskim. 

CO NOWEGO W SIECI?

Platformy internetowe a wydawcy

Wygląda na to, że wiele tematów poruszanych w dyskusji nad prawem autorskim (takich jak value gap, czy prawa pokrewne wydawców) wynika z próby pogodzenia interesów platform internetowych i wydawców. Jeff Jarvis przekonuje, że taki kompromis nie tylko jest możliwy, ale też niezbędny. Autor zachęca do przyjęcia biznesowej perspektywy i wzmacniania innowacyjności poprzez zmiany w prawie autorskim.

Value gap

Value gap, czyli dysproporcja między ceną utworu pobieraną przez pośredników w internecie (np. Youtube), a wynagrodzeniem twórcy, jest ostatnio jednym z najbardziej dyskutowanych tematów. Tym razem Mike Masnick udowadnia, że ewentualne regulacje prawne zaszkodziłyby zarówno przemysłowi technologicznemu jak i muzycznemu.

Creative Commons kluczem do sukcesu w walce z rakiem?

Słyszeliście już o National Cancer Moonshot Initiative? Program w Stanach Zjednoczonych, powstały z inicjatywy wiceprezydenta Joe Bidena, ma na celu otwarcie danych finansowanych ze środków publicznych, a dotyczących walki z rakiem i udostępnienie ich na wolnych licencjach. O tym, jak duże nadzieje ludzie pokładają w tym projekcie, możecie przeczytać na blogu Creative Commons.

Rozwój społeczeństw a otwartość

Otwarte dane publiczne są warunkiem koniecznym do rozwoju współczesnych społeczeństw – twierdzi Karen Eng w swoim artykule “How open government data creates smarter societies”. Autorka przekonuje, że otwartość danych publicznych wpływa na poprawę systemu opieki zdrowotnej, transparentność podejmowanych przez urzędników działań czy świadomość podejmowanych decyzji przez ludzi wynajmujących mieszkania.

Plagiat “Ucieczki z Nowego Jorku”

Francuski reżyser Luc Besson znany z takich przebojów kinowych jak „Wielki Błękit”, „Lucy” czy „Leon Zawodowiec” został uznany winnym popełnienia plagiatu przeboju kinowego z 1981 r. „Ucieczka z Nowego Jorku” w reżyserii Johna Carpentera. Sąd apelacyjny w Paryżu orzekł, że Luc Besson w swoim filmie „Lockout” z 2012 r. wykorzystał elementy twórcze  przeboju kinowego z 1981 r. „Ucieczka z Nowego Jorku”, a tym samym dopuścił się naruszenia praw autorskich Carpentera.

 ZAiKS domaga się do organizatorów ŚDM opłat za wykorzystane utwory

Pisaliśmy już o tym wcześniej – ZAIKS domaga się do organizatorów ŚDM opłat za wykorzystane utwory. Wątpliwości ZAiKS-u wynikają z braku jednoznacznego wskazania, czy Światowe Dni Młodzieży w całości są ceremonią religijną, za którą ZAiKS nie mógłby pobierać opłat. ZAIKS widzi jednak to wydarzenie w kategorii imprezy masowej.

ŚDM w Krakowie, Natalia Mileszyk, CC-BY 3.0

ŚWIAT SIĘ ZMIENIA, PRAWO AUTORSKIE TEŻ

Nowelizacja polskiego prawa autorskiego

19 sierpnia prezydent podpisał ustawę o nowelizacji prawa autorskiego z 19 lipca. Poprawka wprowadza wyjątek od zasady obowiązkowego pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania  (OZZ) przy zawieraniu umów licencyjnych na reemisję w sieciach kablowych. Obowiązku tego nie będzie się stosować do praw, z których organizacja radiowa lub telewizyjna korzysta w odniesieniu do jej własnych transmisji, niezależnie od tego, czy dane prawa należą do tej organizacji, czy też zostały na nią przeniesione przez innego uprawnionego.

Sekcja 52 w brytyjskim prawie autorskim

28 lipca weszły w życiu zmiany w brytyjskim prawie autorskim – zmieniono sekcję 52. Dotyczy ona długości obowiązywania majątkowych praw autorskich w przypadku sztuki powstającej na skalę przemysłową (w ilości powyżej 50 sztuk). Do tej pory utwory takie chronione były jedynie przez 25 lat od momentu powstania. Zmiana zrównuje czas ochrony ze wszystkimi innymi utworami – od teraz będzie to 70 lat od śmierci twórcy.

Nowe uprawnienia wydawców we Francji

W lipcu uchwalono we Francji prawo nr 2016-925 dotyczące wolności twórczości, architektury i dziedzictwa kulturowego. Ustawa ta wprowadza obowiązkowy zbiorowy zarząd w stosunku do zdjęć wykorzystywanych przez wyszukiwarki internetowe – wyszukiwarki żeby publikować zdjęcia będą musiały uzyskać zgodę organizacji zbiorowego zarządu. Na blogu IPKat można zapoznać się z kontrowersjami, jakie wzbudza ta regulacja.

Stanowisko MKiDN w sprawie roli wydawców w prawnoautorskim łańcuchu wartości oraz wyjątku na rzecz panoramy

Debata nad zapowiadaną reformą prawa autorskiego w Unii Europejskiej już dawno przestała być jedynie dyskusją o prawach twórców i użytkowników. Przyjęty model regulacji prawa autorskiego wpłynie na to, jak funkcjonuje internet, jakie treści są w nim dostępne, czym można się dzielić a czym nie. Niewątpliwie cała dyskusja dotyczy rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy i nowych modeli dostępu do kultury.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło stanowisko w sprawie roli wydawców w prawnoautorskim łańcuchu wartości oraz wyjątku na rzecz panoramy. Wraz z innymi instytucjami wypowiedzieliśmy się na oba tematy w czasie trwania konsultacji społecznych. Wszystkie przedstawione w konsultacjach stanowiska dostępne są na stronie Ministerstwa. A nasz komentarz do stanowiska Ministerstwa znajdziecie na blogu.

A TYMCZASEM SĄDY…

Prawo cytatu dotyczy także zdjęć

Sąd apelacyjny w Krakowie (I ACa 275/16) orzekł na korzyść Krakowskiej Fundacji Fotograficznej, która na swojej stronie  Polish Docs (baza informacji o polskich filmach dokumentalnych) wykorzystała zdjęcie zrobione przez fotografkę J.P. Zdaniem sądu strona internetowa Fundacji była „utworem stanowiącym samoistną całość”. Sąd zauważył też, że wykorzystanie portretu reżysera miało za cel zarówno wyjaśnienie, jak i nauczanie poprzez rozpowszechnianie tego wizerunku w kraju i zagranicą. Stąd też zastosowanie ma prawo cytatu. Więcej o sprawie pisze Dziennik Internautów.

Dr. Evelyn Schels v. Wikimedia Foundation

Wikimedia wygrała przed niemieckim sądem drugiej instancji. Sprawa dotyczyła żądania usunięcia przez znaną scenarzystkę jej daty i miejsca urodzenia ze strony wirtualnej encyklopedii. Sąd, biorąc pod uwagę argumenty, że pani Schels jest osobą publiczną, a data jej urodzin jest znana z publiczne dostępnych źródeł, pozew odrzucił.