Polskie organizacje zarządzania zbiorowego i ich dane finansowe

Pobierz raport Polskie OZZ i ich dane finansowe

Pobierz abstrakt

Download the Abstract

Aktywność kulturalna to ważna dziedzina życia społecznego i istotna gałąź gospodarki, w której przepływy z tytułu majątkowych praw autorskich z roku na rok zyskują na wartości. Potencjalnie na systemie pośredniczenia w pobieraniu opłat z tytułu autorskich praw majątkowych mogą skorzystać wszyscy – twórcy i producenci treści, a także użytkownicy. Ale czy rzeczywiście tak się dzieje?

Odpowiedź na to pytanie znaleźć można w naszym raporcie Polskie organizacje zarządzania zbiorowego i ich dane finansowe.

Autorzy i autorki raportu przyjęli sobie za cel próbę odpowiedzi na pytania o skuteczność przyjętego mechanizmu funkcjonowania polskich organizacji zbiorowego zarządzania ze względu na społeczne znaczenie tych podmiotów. Centrum Cyfrowe szuka odpowiedzi na pytanie czy działania OZZ prowadzą do wywiązywania się z funkcji ustawowych. Ze względu na rolę pośrednika w transferach finansowych, wynikających z realizacji praw autorskich przyjęta została perspektywa ekonomiczna. Analiza obejmuje finansowe i merytoryczne sprawozdania polskich OZZ za lata 2010- 2013, które miały one obowiązek ujawnić do chwili sporządzenia niniejszego opracowania.

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (OZZ) są niezwykle ważnymi podmiotami polskiego sektora kultury nie tylko ze względu na skalę przepływów i rozmiary majątku jakim dysponują. Reprezentują twórców i właścicieli praw autorskich pobierając w ich imieniu inkaso, czyli opłaty z tytułu eksploatacji praw autorskich. OZZ pobierają także opłaty reprograficzne, doliczane do ceny urządzeń i nośników umożliwiających kopiowanie, jako rekompensatę za wykorzystywanie, w tym kopiowanie utworów w ramach dozwolonego użytku.

Nie znamy dokładnie pochodzenia ok. 1,6 miliarda zł aktywów, jakimi dysponują OZZ. Wnioskując ze struktury aktualnie raportowanych przychodów, są one efektem kumulowanego przez lata nierozdysponowanego inkasa, odłożonych kosztów jego pobrania oraz odsetek od tych środków. Łącznie zasoby te utworzyły gigantyczne, jak na warunki polskiego sektora kultury, rezerwy finansowe.

Analizując logikę funkcjonowania organizacji zarządu zbiorowego można dojść do wniosku, że organizacje te posiadają ograniczoną motywację do podnoszenia efektywności przepływów, tj. przekazywania pobranego inkasa twórcom. Mechanika działania tych organizacji opiera się na konflikcie interesów i rozdźwięku pomiędzy korzyściami z kumulowania kapitału a statutowym zobowiązaniem do koncentracji na skuteczniejszej repartycji. Obserwowane różnice między rezerwami finansowymi, a środkami rzeczywiście podlegającymi repartycji dają przesłanki co do tego, że tak zdefiniowany konflikt jest realny.

Zobacz także: Technologie cyfrowe – kryzys czy innowacja dysruptywna rynku muzycznego?