Centrym Cyfrowe przedstawia stanowisko ws. Jednolitego Rynku Cyfrowego

W związku z toczącą się debatą oraz pracami Komisji Europejskiej nad wdrożeniem Jednolitego Rynku Cyfrowego (Digital Single Market) w Unii Europejskiej, Centrum Cyfrowe przedstawiło Ministerstwu Gospodarki swoje stanowisko w sprawie priorytetów cyfrowych MAiC.

Inicjatywa nowej Komisji Europejskiej dotycząca Jednolitego Rynku Cyfrowego, stanowi kontynuację projektu rozpoczętego w 2010 roku w ramach tzw. Agendy Cyfrowej.  Podstawowym celem jest stworzenie jednolitych ram prawnych dla rynku cyfrowego w Unii Europejskiej, co pozwoliłoby Europie dogonić takie gospodarki, jak USA czy Chiny. Wiąże się to między innymi ze stworzeniem wspólnych ram prawnych dla telekomunikacji, ochrony danych osobowych, handlu elektronicznego, czy e-administracji. Najistotniejszym obszarem, z punktu widzienia działalności Centrum Cyfrowego, są jednak wspólne ramy prawno-autorskie w kontekście postępujących zmian technologicznych. Obecnie prace znajdują się na etapie przygotowywania rozporządzenia unijnego nt. Jednolitego Rynku Telekomunikacyjnego (zob. więcej na temat DSM).

Cieszymy się, że w debacie nad wprowadzeniem Jednolitego Rynku Cyfrowego pojawia się wątek prawa autorskiego i ponownego wykorzystania informacji publicznej. Nie chcielibyśmy jednak, aby kwestia praw własności intelektualnej została sprowadzona do ochrony praw dystrybutorów komercyjnych treści. W DSM widzimy szansę na uwzględnienie otwartego dostępu do danych publicznych oraz zasobów publicznych instytucji kultury, jak również poszerzenie wyjątków od prawa autorskiego na rzecz nauki, edukacji, badań, czy text and data mining. Uważamy, że w toku prac nad Jednolitym Rynkiem Cyfrowym nie można zapomnieć o szansie uwolnienia kreatywności społecznej, jaką stanowi promowanie i wyzwalanie zasobów należących do domeny publicznej.

Na styczniowym posiedzeniu Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacj, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przedstawiło zestaw priorytetów polskiego rządu w toku prac na poziomie unijnym, aby następnie poddać go konsultacjom publicznym. W toku prac nad DSM uczestniczy także Departament Gospodarki Elektronicznej Ministerstwa Gospodarki. W stanowisku Centrum Cyfrowego, zgłoszonym w toku konsultacji orgainzowanych przez Departement, zgłosiliśmy następujące postulaty:

• Liberalizacja prawa autorskiego. Dla rozwoju Jednolitego Rynku Cyfrowego kluczowe są takie obszary, jak zwiększenie zakresu i pewności prawa w kwestii dozwolonego użytku (szczególnie w aspekcie publicznym), liberalizacji podejścia do powszechnego wykorzystania cyfrowych egzemplarzy analogowych utworów oraz poszerzanie wyjątków badawczych i edukacyjnych. Podobne stanowisko w zakresie wyjątków od prawa autorskiego wyrażone zostało w raporcie rządu brytyjskiego.

• Pewność prawa dla dostawców usług społeczeństwa informacyjnego. Doceniając postulat wzmocnienia mechanizmu “notice and takedown”, proponujemy jego wzmocnienie o procedurę kontradyktoryjną, w której uczestniczy nie tylko pośrednik internetowy i zgłaszający naruszenie, ale także podmiot, który potencjalnego naruszenia dokonał. Zmiana ta pozwoli na uniknięcie jednostronności podejmowania decyzji oraz wyeliminowanie automatyzmu w sytuacjach nieoczywistych. Pozwoli to też na wyeliminowanie nadużyć, które mają miejsce przy korzystaniu z mechanizmu. Na temat procedury “notice and takedown” pisaliśmy już wcześniej tu.

• Promocja otwartego dostępu do informacji sektora publicznego. Centrum Cyfrowe od wielu lat uczestniczy w debacie nt. eliminacji barier faktycznych i prawnych przy udostępnianiu i (ponownym) wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Proponujemy, aby w tym zakresie zagwarantować, aby dostęp do danych i informacji znajdujących się w zasobach publicznych instytucji kultury obejmował także treści objęte prawem autorskim. Zakres regulacji dot. re-use powinien zostać w naszej ocenie poszerzony o wszystkie publiczne instytucje kultury, przechowujące dane podlegające ponownemu wykorzystaniu.