Kserokopia# 52 (27 stycznia – 9 lutego)

W tym numerze Kserokopii przedstawiamy pierwsze komentarze dotyczące poprawek zaproponowanych przez Komisję Kultury i Edukacji Parlamentu Europejskiego do dyrektywy o prawie autorskim. Zachęcamy również do zapoznania się z nowymi orzeczeniami zarówno krajowymi, jak i europejskimi (w tym TSUE na temat zgodności z prawem dwukrotności stosownego wynagrodzenia przewidzianego w prawie autorskim). Z ciekawostek prezentujemy artykuły o domenie publicznej, wykorzystaniu CC0 przez Metropolitan Art Museum z Nowego Jorku i o otwartej nauce jako jedynej możliwości rozwoju. Dobrej lektury!

CO NOWEGO W SIECI

Po siódme – nie kradnij

Jesteśmy przeciwni naruszeniom prawa autorskiego, ale jak najbardziej za korzystaniem z dobrodziejstw domeny publicznej. Tomek Doksa w swoim artykule pokazuje, jak polscy artyści korzystają z domeny publicznej oraz w jaki sposób uwalniają swoją własną twórczość. Utwory domeny z publicznej umożliwiają bardzo dużą swobodę w ich wykorzystywaniu i interpretowaniu, mogą być więc wykorzystywane przez muzyków w samplach i remiksach.

Subskrybuj „Kserokopię” w formie newslettera – otrzymasz przegląd linków bezpośrednio na adres e-mail

Otwarta nauka – jedyna możliwa przyszłość

Niektórzy wydawcy twierdzą, że publikacje naukowe w otwartym dostępie są zagrożeniem dla rozwoju nauki – jednak niektórzy mają zupełnie inne zdanie. W periodyku “Wildlife management” ukazał się artykuł o tym, że wolny dostęp do publikacji naukowych jest niezbędny do dalszego rozwoju wiedzy i nauki.

Kolejne otwarte muzeum

Jedno z największych muzeów na świecie, Metropolitan Museum of Art z Nowego Jorku, zdecydowało się udostępnić prawie 400 tysięcy utworów na licencji CC0. Cieszy nas, że kolejne muzeum dołączyło do grona otwartych instytucji kultury (w Polsce jest to np. Małopolski Instytut Kultury). 

ŚWIAT SIĘ ZMIENIA, PRAWO AUTORSKIE TEŻ

Pierwsze poprawki do nowej dyrektywy prawnoautorskiej

Pierwsze propozycje poprawek do dyrektywy o prawie autorskim zostały przedstawione przez Komisję Kultury i Edukacji Parlamentu Europejskiego (CULT). Niestety, na próżno szukać w dokumencie jakiś przełomowych propozycji i rozwiązań – zachęcamy do zapoznania się z komentarzami nt. edukacji i dodatkowego prawa pokrewnego wydawców przygotowanymi przez stowarzyszenie Communia, którego jesteśmy członkiem.

A TYMCZASEM SĄDY…

TSUE o zgodności z prawem dwukrotności stosownego wynagrodzenia

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wydanym 25 stycznia 2017 r. wyroku (w sprawie C-367/15 Stowarzyszenie OTK vs. Stowarzyszenie Filmowców Polskich) uznał za zgodny z prawem UE przepis ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis ten pozwala właścicielowi majątkowych praw autorskich na żądanie od naruszyciela tych praw sumy odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut.). Więcej o wyroku można przeczytać na lsw IPblog, w Dzienniku Internautów i Rzeczpospolitej.

Kolejny głos w dyskusji nt. publicznego udostępniania utworów

Rzecznik generalny Szpunar w decyzji w sprawie Stichting Brein, C-610/15 stwierdził, że zamieszczanie linków na stronie PiratBay stanowi czynność publicznego udostępniania utworów. Pytanie dotyczyło kwestii czy operator witryny internetowej dokonuje publicznego udostępniania w rozumieniu dyrektywy 2001/29, jeżeli witryna ta nie zawiera chronionych utworów, lecz istnieje system indeksujący i kategoryzujący dla użytkowników metadane o utworach chronionych, które znajdują się na komputerach użytkowników, tak że użytkownicy mogą za jego pomocą wyszukać oraz załadować lub pobrać chronione utwory. Szpunar udzielił na to pytanie odpowiedzi twierdzącej pod warunkiem, że operator ten miał świadomość, że utwór został podany do wiadomości w sieci bez zezwolenia podmiotów praw autorskich, i nie interweniował, aby uniemożliwić dostęp do tego utworu. Więcej komentarzy można znaleźć na blogach 1709 i IPKat.

Działalność twórcza a umowy o dzieło

Sąd Najwyższy wydał kontrowersyjny wyrok w sprawie dotyczącej tego, jaką umowę powinni podpisywać muzycy. Sąd Najwyższy orzekł, że koncert na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie „nie był twórczą, kreatywną aranżacją” i dlatego członkini orkiestry powinna była podpisać umowę-zlecenie. Orzeczenie może mieć wpływ na zarobki nie tylko artystów, ale też innych osób pracujących w branży kreatywnej.  Więcej o sprawie w Gazecie Wyborczej i Rzeczpospolitej.

domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Orchestra_of_the_18th_Century.jpg

Ochrona praw osobistych we Francji

Francuski cywilny sąd najwyższy Cour de cassation uznał ostatnio, że jakakolwiek zmiana w oryginalnym utworze stanowi naruszenie praw osobistych. Sprawa dotyczyła przede wszystkim sprzedaży reprodukcji rzeźb Rodina i sąd słusznie orzekł, że tworzenie kopii nie może wprowadzać w błąd co do pochodzenia utworu. Jednak w zakresie bardzo szerokiej ochrony praw osobistych w przypadku utworów w domenie publicznej orzeczenie to stanowi zagrożenie dla kultury remiksu i mamy nadzieję że ten pogląd nie będzie dominującym w Europie.