Jak każda dyrektywa, również Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1564 dotycząca ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym musi zostać implementowana do porządków prawnych państw członkowskich. W Polsce trwają właśnie prace nad jej wdrożeniem, a my w odpowiedzi na zaproszenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyliśmy swoje stanowisko w konsultacjach publicznych.
Ze stanowiskiem można się zapoznać tutaj.
Lindberg Foto, domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Curt_Broberg_och_Marianne_Aminoff.jpg
Naszym zdaniem najważniejszÄ… kwestiÄ… jest to, że w projekcie ustawy podjÄ™to decyzjÄ™ o braku rekompensaty na rzecz podmiotów uprawnionych z tytuÅ‚u dozwolonego użytku utworów chronionych. RzÄ…d RP staÅ‚ na takim stanowisku już na etapie prac nad DyrektywÄ…. SÅ‚usznie uznano, że wprowadzenie tego rodzaju wymogów mogÅ‚oby znaczÄ…co utrudnić korzystanie z wyjÄ…tku. Uważamy że odpÅ‚atność dozwolonego użytku w wiÄ™kszoÅ›ci sytuacji stanowi ograniczenie możliwoÅ›ci korzystania z utworów, wprowadzajÄ…c dodatkowe bariery prawne i ekonomiczne. Dlatego dobrym rozwiÄ…zaniem jest zwolnienie z jakichkolwiek opÅ‚at z tytuÅ‚u dozwolonego użytku na rzecz osób niewidomych, osób sÅ‚abowidzÄ…cych lub osób z niepeÅ‚nosprawnoÅ›ciami uniemożliwiajÄ…cymi zapoznawanie siÄ™ z drukiem. (wiÄ™cej…)
Pod koniec kwietnia Komisja Europejska pozytywnie zaskoczyła nas publikując nową propozycję dyrektywy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego wraz z zaleceniami w sprawie dostępu do informacji naukowych i ich ochrony. Oba te dokumenty stanowią część pakietu środków prawnych mających na celu wspieranie otwartości danych w UE.
W naszej ocenie wciąż jednak daleko jest to realizacji celów wyznaczonych w Dyrektywie. W szczególnoÅ›ci wciąż wystÄ™pujÄ… znaczne różnice w przepisach i praktykach dotyczÄ…cych wykorzystania informacji sektora publicznego w różnych krajach UE. Uważamy, że należy w wiÄ™kszym stopniu rozważyć dalszÄ… harmonizacjÄ™ krajowych systemów dostÄ™pu miÄ™dzy paÅ„stwami czÅ‚onkowskimi oraz dalsze dostosowanie instrumentów prawnych UE w celu lepszego speÅ‚nienia celów Dyrektywy. Niestety propozycja nowelizacji dyrektywy nie jest pod tym wzglÄ™dem wystarczajÄ…ca. Poniżej znajdujÄ… siÄ™ nasze uwagi dotyczÄ…ce projektu dyrektywy, które zgÅ‚osiliÅ›my w odpowiedzi na konsultacje projektu dyrektywy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego ogÅ‚oszone przez Ministerstwo Cyfryzacji. (wiÄ™cej…)
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych pytaÅ„ dotyczÄ…cych otwartego internetu jest to, jak uregulować rolÄ™, uprawnienia i granice odpowiedzialnoÅ›ci dostawców usÅ‚ug hostingowych (platform). Komisja Europejska traktuje ten temat priorytetowo. Jednak jak na razie nie planuje ona żadnych dziaÅ‚aÅ„ legislacyjnych, a jedynie wydaje dokumenty w postaci zaleceÅ„, które pozornie dotyczÄ… innych tematów, a tak naprawdÄ™ sÄ… próbÄ… odpowiedzi – co dalej z mechanizmem „safe harbor„. Tak też byÅ‚o w przypadku ostatnio opublikowanych ZaleceÅ„ 2018/334 z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie dziaÅ‚aÅ„ na rzecz skutecznego zwalczania nielegalnych treÅ›ci w internecie.
W sprawie zaleceń przedstawiliśmy nasze stanowisko Ministerstwu Cyfryzacji.
W zaproponowanych przez KomisjÄ™ EuropejskÄ… Zaleceniach widoczna jest tendencja, by to
właśnie platformy stawały się odpowiedzialne za podejmowanie decyzji, jakie treści są
dostępne online. Takie rozwiązanie może wydawać się pożądane ze względu na pozorną
efektywność mechanizmów stosowanych przez platformy, jednak prowadzi do przejmowania
roli państwa, odpowiedzialnego za zwalczanie naruszeń prawa, przez podmioty prywatne
(platformy). Należy pamiętać, że podmioty te nie są zobowiązane do przestrzegania praw
podstawowych (w tym wolności słowa, wypowiedzi, czy też prawa do środka
odwoławczego) – dlatego też wskazane jest, by pełniły one jak najbardziej neutralną rolę i
tylko w wyjątkowych sytuacjach mogły decydować o dostępności treści publikowanych
przez użytkowników. (wiÄ™cej…)