Wesprzyj apel bibliotekarzy w sprawie prawa autorskiego

Biblioteki, archiwa i instytucje badawcze z całego świata wspólnie wystąpiły z listem do Unii Europejskiej, aby kontynuowała pracę nad traktatem dotyczącym wyjątków prawno-autorskich dla bibliotek i archiwów.

To reakcja na ostatnie spotkanie komitetu WIPO ds. własności intelektualnej i prawa autorskiego (SCCR) w trakcie którego przedstawiciele Unii Europejskiej zablokowali dalsze działania w kierunku przyjęcia dokumentu, który miałby umożliwić bibliotekom funkcjonowanie w rzeczywistości cyfrowej. Prace nad jego założenieniami trwały już 3 lata i zostały uzgodnione przez wszystkie kraje świata należące do WIPO.

W ramach obowiązujących traktatów międzynarodowych minimalny zakres ochrony praw autorskich został ustanowiony obligatoryjnie, podczas gdy wyjątki i ograniczenia są opcjonalne. W rezultacie takie samo działanie- w zależności od kraju – kwalifikowane jest jako legalne bądź niedozwolone.
Ten “patchwork wyjątków krajowych”, jak nazywają tą sytuację autorzy listu, i złożoność systemów licencjonowania uniemożliwia sprawny przepływ informacji i dostęp do wiedzy.
Bibliotekarze w swoim apelu podkreślają, że debata na forum WIPO jest ważna przede wszystkim dla wzmocnienia międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań i rozwoju, zapewnienia następnym pokoleniom naukowców dostępu do wiedzy czy globalnego udostępniania europejskiego dziedzictwa kultury. A do tego niezbędne jest ustanowienie międzynarodowych instrumentów gwarantujących rozszerzenie zakresu i harmonizację przepisów o dozwolonym użytku w prawie autorskich. Takie postulaty były już zgłaszane w ramach rekomendacji stowarzyszenie Communia, którego częścią jest Centrum Cyfrowe.

Silny sprzeciw UE do kontynuowania dyskusji w ramach WIPO dziwi zwłaszcza w świetle toczącej się europejskiej reformy prawa autorskiego, która ma usprawnić powstanie prawdziwie jednolitego rynku cyfrowego w UE. A jak sama Unia wskazuje, jednym z podstawowych ograniczeń jest tu właśnie problem terytorializmu, braku harmonizacji i niedostosowania prawa autorskiego do świata cyfrowego.
Pod apelem podpisało się już ponad 90 instytucji reprezentujących 650000 pracowników z takich krajów jak Hiszpania, Francja, Polska, Włochy, Słowacja, Litwa, Czechy, Niemiecy, Austria, Wielka Brytania, Armenia, Bułgaria, Rosja, Szwecja, a także Australia, Kanada i Kolumbia.
Mając na uwadze, iż dozwolony użytek publiczny jak i jego harmonizacja i obligatoryjny charakter pełnią kluczową rolę dla społeczeństw opartych na wiedzy, w pełni popieramy apel bibliotekarzy. Jeśli twoja organizacja chce przyłączyć się do listu napisz do Ellen Broad z organizacji bibliotekarskiej IFLA.