Berlin 11 Satellite Conference – relacja z konferencji

18 listopada byliśmy w Berlinie, gdzie w trakcie Berlin 11 Satellite Conference ponad 70 studentów, doktorantów i działaczy ruchu Open Access z 35 krajów na świecie wymieniało swoje doświadczenia na temat tego jak tworzyć politykę otwartej komunikacji naukowej i promować ideę Otwartego Dostępu.
Głównym organizatorem wydarzenia była międzynarodowa Koalicja na Rzecz Prawa do Badań (Right to Research Coalition reprezentująca prawie 7 milionów studentów z różnych krajów. Koalicja już od ponad 4 lat pracuje nad rozpowszechnianiem wiedzy na temat wagi Otwartego Dostępu oraz promowaniem strategii, które ułatwią dostęp do badań naukowych na poziomie uniwersyteckim, krajowym i międzynarodowym. Wydarzenie odbyło się dzięki wsparciu SPARC, czyli międzynarodowego stowarzyszenia bibliotek akademickich i badawczych zajmującego się otwartością systemu naukowego oraz Instytutu Maxa Plancka, który jest jednym z założycieli i promotorów międzynarodowego ruchu Open Access.
Konferencja była wynikiem coraz szerszego zainteresowania społeczności akademickich otwartym modelem dostępu do prac naukowych, którego studenci i doktoranci są jednymi z głównych beneficjentów. Czasopisma naukowe to źródło najaktualniejszej wiedzy z każdej dziedziny a mimo to studentom, badaczom i wykładowcom odmawia się dostępu do tych ważnych informacji. Dzieje się tak dlatego, że  koszt czasopism naukowych z roku na rok drożeje i nawet największych uniwersytetów, takich jak Harvard nie stać na zakup wielu z nich. Open Access rozwiązuje ten problem dając każdemu bezpłatny i natychmiastowy dostęp do danych, materiałów naukowych i edukacyjnych, który usprawnia proces rozwoju nauki. Dzięki temu studenci mogą docierać do treści, które pozwalają im się efektywniej kształcić, natomiast naukowcy mogą liczyć na to, że ich prace dotrą do szerszego grona odbiorców.
Relacja z konferencji
Wydarzenie otworzył Nick Shockley, dyrektor Right to Research Coalition od wielu lat działający również w SPARC, który mówił przede wszystkim o rosnącej popularności idei Open Access i zaangażowaniu międzynarodowej społeczności studenckiej w działania na rzecz otwartości w nauce. Natomiast dynamika wzrostu artykułów publikowanych w modelach OA pokazuje, że zjawisko otwierania nauki staje się znaczące na całym świecie. 
Specjalnym gościem konferencji był 16-letni Jack Andraka, uczeń szkoły średniej, który w zeszłym roku opracował nową metodę wykrywania raka trzustki. Jest ona 168 razy szybszy, tańszy i bardziej czuły niż standardowe metody w tej dziedzinie. Jego osiągnięcie było możliwe dzięki wiedzy jaką zdobył wyszukując darmowych artykułów naukowych dostępnych w sieci. Jack jest doskonałym przykładem potęgi Open Access.
Obejrzyj wywiad dr Francisa Collinsa, dyrektora amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia z Jackiem na temat znaczenia Open Access
Pierwszy panel konferencji skoncentrowany był wokół obecnej sytuacji i rozwoju Open Access na świecie. Hether Joseph, która jest dyrektorką SPARC od wielu lat działająca na rzecz Open Access prezentowała nowe inicjatywy jakie rozwijane są na rzecz promowania tej idei, takie jak dyrektywa Białego Domu dotycząca zwiększania dostępu do wyników badań finansowanych za pieniądze publiczne czy politykach otwartości wprowadzanych w instytutach badawczych i na uczelniach wyższych (m.in. Open Access Initiative at Berkeley, OAPI Project , The San Francisco Declaration on Research Assessment (DORA))
Następnie Iryna Kuchma, koordynatorka programu Open Access z ramienia Electronic Information for Libraries (eIFL) przedstawiła działania na rzecz Open Access realizowane w krajach rozwijających się oraz będących w trakcie transformacji. Wśród najlepszych przykładów nie zabrakło projektu 'Studenci na rzecz Open Access w Polsce’ realizowanego przez Centrum Cyfrowe, z czego jesteśmy bardzo dumni.
W takcie wystąpień zabrali głos także: Cameron Neylon, działający w Public Library of Science (PLOS), autor bloga Science in the Open, Carl-Christian Buhr, członek gabinetu komisarz ds. agendy cyfrowej UE Neelie Kroes w Komisji Europejskiej (zobacz prezentację), Bernard Rentier– rektor Uniwersytetu w Liege, Ulrich Pöschl, dyrektor Wydziału Chemii w Instytucie Maxa Plancka, 
Mike Taylor naukowiec z Uniwersytetu w Bristolu, Mark Patterson z eLife oraz Tom Pollard– założyciel Ubiquity Press.
W trakcie konferencji nie zabrakło także czasu na wymianę doświadczeń związanych z promowaniem otwartości w gronie studentów i doktorantów. W trakcie wydarzenia odbyły się równocześnie 4 warsztaty:

• o studenckiej inicjatywie Open Access Button , która ma na celu mapowanie barier dostępu do artykułów naukowych
• o działaniach na rzecz ogólnokrajowych polityk Open Access – z kim i jak rozmawiać o Open Access?
• o tym jak skutecznie prowadzić kampanię informacyjną o Open Access- na podstawie doświadczeń zebranych w ramach projektów norweskiego SAIH oraz w kampanii „Wiedza bez barier” w Kenii
  

• o projekcie sygnalizowania materiałów dostępnych w Otwartym Dostępie na Wikipedii

Ostatnim prelegentem był Alek Tarkowski, dyrektor Centrum Cyfrowego oraz koordynator polskiego oddziału Creative Commons, który mówił o szerszej perspektywie – od Open Access do Open All – czyli otwartych zasobach edukacyjnych, kulturalnych i naukowych oraz otwartości prawnej, która daje możliwości szerokiego wykorzystywania zasobów. 
Konferencja była jednym w ważniejszych wydarzeń tego roku związanych z otwartością w nauce. Obecnie wielu studentów z całego świata działa aktywnie przekonując władze uczelni i organizacje studenckie, aby Otwarty Dostęp stał się codziennością. Głos młodych naukowców jest w tej debacie niezwykle istotny. Więcej o tym jak się zaangażować na stronie Right to Research.