OpenCon 2015 – w stronę otwartej wiedzy

Otwarty dostęp, dane i edukacja – te trzy zagadnienia były kluczowe w dyskusjach, które toczyły się na konferencji OpenCon. Przez trzy dni (14-16 listopada) młodzi naukowcy z całego świata mieli okazję nie tylko przyjrzeć się politykom otwartościowym wdrożonym przez kolejne instytucje, ciekawym otwartym projektom z różnych dziedzin, ale przede wszystkim wymienić się własnymi doświadczeniami i wyzwaniami, jakie napotykają na drodze do kreowania otwartej nauki.

CC-BY, Slobodan Radicev

Zagadnienia poruszane na konferencji obrazują ewolucję ruchu otwartościowego – otwarty dostęp jest tylko jednym z zagadnień, który jest równie ważny co otwarta infrastruktura, edukacja czy treści. Całość działań ruchu otwartościowego traktuje otwartość jako narzędzie, które ma doprowadzić do otwartej wiedzy, z której każdy będzie mógł swobodnie korzystać. Dlatego też nic dziwnego że na konferencji spotkali się przedstawiciele różnych dziedziń, od biotechnologii po nauki humanistyczne.  

Dla zespołu Centrum Cyfrowego szczególnie ważne były zagadnienia związane z otwartą edukacją (zarówno z perspektywy projektów organizacji społecznych, jak i polityk państwowych) oraz eksploracją tekstu i danych (TDM). Wśród innych inspirujących inicjatyw warto zwrócić uwagę przede wszystkim na działania OOO Canada, PhD Starter Kit czy why open research. Na konferencji wystąpiło też wiele osób, które od lat tworzą otwartą naukę –  historię ruchu otwartościowego przypomniał nam Mike Eisen – biolog i aktywista na rzecz otwartości, a Jimmy Wales – jeden z założycieli Wikipedii – podzielił się swoją filozofią otwartości. Gościem specjalnym wydarzenia była Julia Reda.

CC-BY, Slobodan Radicev

W Brukseli zaprezentowano niezwykle ciekawe projekty otwartościowe, jednak nadal widoczne były wyzwania dla ruchu. Co prawda już ponad 700 organizacji z całego świata opracowało i wdrożyło polityki dotyczące otwartego dostepu, nadal jednak w środowisku naukowym słyszalne są głosy o bezsensowności otwartości w nauce. Dlatego też warto myśleć o nowych narzędziach komunikacyjnych i przykładach, które mogę przekonać szczególnie przedstawicieli starszego pokolenia do wartości, jaką niesie ze sobą otwartości. Dużym wyzwaniem dla samej społeczności jest również budowanie narracji w pozytywny sposób, z podkreśleniem zalet jakie ma otwarty dostęp, bez skupiania się na wadach obecnie funkcjonującego systemu.

Centrum Cyfrowe było aktywnie zaangażowane merytorycznie w  konferecję – Alek Tarkowski współprowadził dwie sesje w trakcie konferencji: pierwszą poświęconą działaniom na rzecz otwartości i drugą na temat barier i możliwości w zakresie współpracy na rzecz otwartej wiedzy. Dzięki tym sesjom uczestnicy konferencji lepiej zrozumieli specyfikę działań rzeczniczych i znaleźli odpowiedź na pytanie, jak młodzi naukowcy mogą angażować się w tworzenie polityk otwartościowych.

Konferencja OpenCon jest dowodem na to, że o otwartości trzeba myśleć globalnie – otwarta nauka stanie się rzeczywistością tylko w przypadku zaangażowania ludzi na różnych szczeblach rozwoju kariery naukowej, którzy realizują swoje projekty zarówno lokalnie jak i międzynarodowo.

CC-BY, Slobodan Radicev