Stanowisko KnowledgeRights21 w sprawie zachowania praw autorskich
Autorzy i instytucje badawcze mają świadomość, że wyniki ich badań – zwłaszcza finansowanych ze środków publicznych – stanowią wartość o znaczeniu społecznym, która powinna podlegać ochronie.
Autor: Ron Lach, licencja Pexels
Inicjatywa Knowledge Rights 21 (KR21) wspiera otwarte rozpowszechnianie wiedzy i postrzega je jako niezbędne w obszarze badań, edukacji, innowacji i uczestnictwa w kulturze. Pozwala ono także zwiększyć widoczność, oddziaływanie i społeczne korzyści z badań.
Niniejszy dokument stanowiska powinien być odczytywany w połączeniu ze stanowiskiem KR21 w sprawie praw do publikacji wtórnych. Przepisy dotyczące zachowania praw autorskich oraz publikacji wtórnych wzajemnie się uzupełniają, zapewniając możliwie szerokie rozpowszechnianie wszelkich badań akademickich i stypendiów – nie tylko tych finansowanych przez podatników.
Wspierając rozwój autentycznej Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area – ERA) i biorąc pod uwagę szeroko zakrojone wysiłki na rzecz promowania transgranicznej współpracy badawczej, zalecamy, aby Komisja Europejska zaproponowała przepisy dotyczące Wtórnego Prawa do Publikacji (Secondary Publishing RIghts) obejmujące przynajmniej wszystkie wyniki badań finansowanych ze środków publicznych – stanowiące albo samodzielny instrument, albo będące elementem szerszego pakietu promującego badania i / lub otwartą naukę.
Przyjmowane rozwiązania powinny również obejmować silne wsparcie rządowe dla rozwoju zasad zachowania praw autorskich przez wszystkie instytucje badawcze, w szczególności w zakresie opublikowanych wyników badań, w przypadku których prawo do wtórnej publikacji może nie mieć zastosowania – co omówiono poniżej.
Niniejsze stanowisko opiera się na istniejących pracach podjętych przez SPARC Europe w ramach projektu Retain.
Pełna treść stanowiska KR21 w sprawie zachowania praw autorskich (Rights Retention). Zachowanie praw do wyników badań w celu umożliwienia otwartego rozpowszechniania wiedzy
Oryginalna, anglojęzyczna wersja stanowiska została opublikowana we wrześniu 2024 roku na stronie Knowledge Rights 21.