Kserokopia #2: przegląd linków o prawie autorskim (9-15 marca 2015)

W Centrum Cyfrowym od kilku lat prowadzimy prace związane z reformą praw autorskiego w Polsce i na świecie. W związku z tym monitorujemy na bieżąco procesy legislacyjne, obserwujemy działania instytucji europejskich, ministerstw, sądów i trybunałów, śledzimy doniesienia prasowe. Zapraszamy do lektury „Kserokopii” – cotygodniowego przeglądu linków opracowywanego na ich podstawie.

„Kserokopie” możecie śledzić na naszym blogu oraz profilu na Facebooku i Twitterze. Są też dostępne jako newsletter, zapraszamy do zapisywania się tutaj.

Prawa własności intelektualnej a prawa człowieka

Prawa autorskie mogą być sprzeczne z prawami człowieka – Farida Shaheed specjalna sprawozdawczyni ONZ w dziedzinie praw kultury przedstawiła raport krytykujący obecny system praw własności intelektualnej. Wśród rekomedacji Shaheed wskazuje na ważne naszym zadaniem potrzeby –  ustanowienia minimalnego zakresu wyjątków i ograniczeń praw autorskich na poziomie międzynarodowym oraz wspierania modelu otwartego licencjonowania treści, który sprzyja dostępowi do wiedzy i kultury.

OZZ przeciwko reformie prawa autorskiego

Zapowiadana na maj reforma europejskiego prawa autorskiego jest już coraz bliżej. Coraz częściej także pojawiają się głosy sprzeciwu ze strony tych, którzy tej reformy nie chcą – organizacji zbiorowego zarządzania. Hiszpańska SAGE w liście skierowanym do europosłów zarzuca Julii Redzie, że jej raport dotyczący wdrożenia dyrektywy InfoSoc dąży do zniesienia systemu praw autorskich i zagraża prawom twórców. Natomiast francuskie stowarzyszenie twórców (SCAM) w reformie widzi zagrożenie dla różnorodności kulturowej krajów UE.

Poprawki do raportu Julii Redy

Znamy już stanowiska wszystkich komisji Parlamentu Europejskiego dotyczące raportu Julii Redy nt. przeglądu Dyrektywy InfoSoc (EDRI przygotowała pełen wykaz dokumentów). Ich lektura pozwala zrozumieć rozkład sił. Opinie IMCO i ITRE to głosy poparcia dla status quo, jednostronnie kładące nacisk na ochronę europejskich przemysłów kreatywnych. Nawet forsowane przez Komisarza Ansipa rozwiązanie problemu geoblockingu dla niektórych okazuje się być wybiegiem mającym wzbogacić zagraniczne korporacje internetowe. Na tym tle zaskakuje natomiast stanowisko Komisji Kultury (CULT), która wskazuje na potrzebę zdefiniowania domeny publicznej, rozszerzenia zakresu dozwolonego użytku oraz rewizji założeń związanych z systemem opłat reprograficznych.

Życie plus 70 lat

Dla zaawansowanych polecamy lekturę poprawek zgłaszanych przez europosłów. Wśród setek uwag można znaleźć perełki takie jak poprawka MEP Inês Cristiny Zuber do stanowiska IMCO, która popiera ochronę praw autorskich na poziomie “życie plus 70 lat”, uzasadniając ten okres średnią długością życia mieszkańców Unii Europejskiej. Jak bowiem wszyscy dobrze wiemy monopol prawno-autorski należy się się przede wszystkim potomkom twórcy i to przez cały okres ich życia.

Wyrok w sprawie “Blurred Lines”

Twórcy przeboju “Blurred Lines” Robin Thicke i Pharell Williams naruszyli prawa autorskie wykorzystując fragmenty „Got to give it up” Marvina Gaye’a bez odpowiedniego poszanowania autorstwa tego twórcy. Tak w ubiegłym tygodniu orzekł sąd w Los Angeles. Wyrok budzi jednak wiele kontrowersji przede wszystkim ze względu na uzasadnienie oparte o porównanie zapisu nutowego tych utworów. Zdaniem Jona Caramanica z The New York Times jest to przejawem przestarzałego myślenia zarówno o prawie autorskim, jak i o tworzeniu muzyki pop, która w dużej mierze opiera się na podobnych motywach lub jak dowodzą niektórzy twórcy 4 akordach.

Plagiat czy inspiracja? O problemach Mauzoleum na Powązkach

Konkurs na projekt Panteon-Mauzoleum na Powązkach zostanie rozstrzygnięty ponownie ze względu na podejrzenie popełnienia plagiatu. Zwycięzka koncepcja zakładała umieszczenie części mauzoleum pod ziemią, do której miały prowadzić cztery wejścia mające formę pęknięć. Problem w tym, że nagrodzona praca jest bardzo podobna do projektu krematorium w Sztokholmie opracowanego przez duńską firmę BIG (zobacz porównanie obu projektów). Czy wykorzystanie tego pomysłu było naruszeniem praw autorskich czy tylko silną inspiracją dla twórców? Granica, szczególnie w projektach sztuki współczesnej, nie jest łatwa do wyznaczenia.