List przeciw przedłużaniu minimalnego okresu ochrony prawa autorskiego w umowie TPP

Centrum Cyfrowe podpisało otwarty list przeciwko przedłużaniu minimalnego czasu trwania prawa autorskiego do 70 lat po śmierci twórcy poprzez mechanizmy umowy TPP. List otwarty na stronie Knowledge Ecology International skierowany jest do osób uczestniczących w negocjacjach w Singauprze w dniach 7-10 grudnia. Podpisało go kilkadziesiąt organizacji oraz autorytetów z całego świata.

W liście zwraca się uwagę, że nie ma potrzeby dalszego rozszerzania ochrony, a już obowiązujący obecnie (na mocy ustaleń Światowej Organizacji Handlu) termin 50 lat po śmierci twórcy jest szeroko krytykowany i coraz częściej pojawiają się opinie, że należy go skracać, a nie przedłużać.

Konsekwencje przedłużania ochrony

Wiele krajów na własną rękę wprowadziło okres ochronny trwający dłużej, ale nie ma przesłanek, które wskazywałyby, że przynosi to korzyści. Dalsze wydłużanie ochrony jest procesem, który nie przyniesie zysku społeczeństwu, wręcz przeciwnie – istnieje coraz więcej dowodów na to, że prowadzi to do utrudnień w dostępie do wiedzy oraz na to, że długi czas obowiązywania praw autorskich sprawia, że dzieła kultury znikają na zawsze i zostają wykluczone z obiegu. Badania pokazują, że obowiązywanie prawa autorskiego ma negatywny wpływ na dostępność książek już kilka lat po ich premierze, a na zawsze zginęło 75% wszystkich filmów niemych stworzonych w Hollywood, jako jedną z przyczyn wskazuje się właśnie brak możliwości tworzenia kopii i wydawania pozycji na nowo na skutek obowiązywania prawa autorskiego.

Długa ochrona jest szkodliwa dla twórców i użytkowników, za to przynosi zyski podmiotom korporacyjnym, które nie miały nic wspólnego ze stworzeniem dzieł. Ciężko znaleźć uzasadnienie, które usprawiedliwiałoby obowiązywanie praw majątkowych przez ponad 100 lat (życie twórcy + 50), jak ma to miejsce obecnie.

Co to TTP?

TPP – Trans-Pacific Partnership to umowa handlowa forsowana przez USA, która miałaby objąć swoim zasięgiem kraje znajdujące się w basenie Pacyfiku. Jest powszechnie krytykowana za brak przejrzystości i kontroli społecznej nad procesem jej powstawania (jedyne informacje pochodzą z wycieków WikiLeaks). Amerykańskiej agencji USTR, która odpowiedzialna jest za proces negocjacji, zarzuca się forsowanie zapisów korzystnych dla wielkich korporacji kosztem społeczeństwa w USA; oraz kosztem interesu mniej rozwiniętych krajów. Jako główne problemy prezentuje się ograniczenie dostępności leków w biednych krajach czy tworzenie barier dla rozwoju w nich sektora wysokich technologii.

TPP została skrytykowana m.in. przez noblistę i ekonomistę Josepha Stiglitza, rządy krajów basenu Pacyfiku, w tym Malezji i Chile, czy Międzynarodowe Stowarzyszenie AIDS. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej – dobry opis kontrowersji i procesu negocjacji znajduje się na Wikipedii.