Nasz komentarz do wyroku TSUE w sprawie skargi na dyrektywę prawnoautorską
Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał dziś długo oczekiwany wyrok w sprawie zgodności z prawami podstawowymi art. 17 dyrektywy o prawie autorskim z 2019 r.
O powodach i kontekście złożenia skargi pisaliśmy w naszym komentarzu w momencie składania skargi. Odrzucając wniosek polskiego rządu o unieważnienie art. 17, sąd potwierdził, że postanowienia art. 17, które wprowadzają de facto obowiązek stosowania przez platformy internetowe automatycznych filtrów weryfikujących udostępnione online treści, można pogodzić z prawem do wolności wypowiedzi i informacji, jeśli spełnione są określone warunki.
Zdaniem Trybunału dzieje się tak jednak tylko wtedy, gdy państwa członkowskie wdrażają przepis w sposób, który zapobiega blokowaniu legalnego umieszczania treści. Paul Keller, prezes Stowarzyszenia COMMUNIA na rzecz Domeny Publicznej, którego Centrum Cyfrowe jest członkiem, podkreśla ten aspekt wyroku:
„Wymagając od państw członkowskich zapewnienia, że legalnie umieszczone treści nie będą blokowane, Trybunał wyjaśnił, że prawo do wolności wypowiedzi i informacji musi mieć pierwszeństwo w sytuacjach, w których platformy korzystają z automatycznego filtrowania zamieszczanych treści. Czyniąc to, Trybunał przychylił się do stanowiska organizacji społeczeństwa obywatelskiego i środowisk akademickich i odrzucił stanowisko przemysłu rozrywkowego, że prawa użytkowników są drugorzędne w stosunku do ochrony interesów ekonomicznych posiadaczy praw. Dzisiejszy wyrok potwierdza, że wolność wypowiedzi i informacji nie może być podważana przez niedoskonałe technologie stosowane na żądanie posiadaczy praw.”
Dzisiejszy wyrok oznacza wstępne zakończenie prawie trzech lat gorących dyskusji na temat wdrożenia art. 17 do prawa krajowego — najbardziej kontrowersyjnego elementu dyrektywy o prawie autorskim z 2019 r., który wywołał masowe protesty użytkowników zarówno w internecie, jak i poza nim. Potwierdza stanowisko przyjęte przez Centrum Cyfrowe i innych członków Stowarzyszenia COMMUNIA, że art. 17 wymaga silnych zabezpieczeń praw użytkownika, które uniemożliwiają automatycznym filtrom blokowanie zamieszczanych treści, chyba że wyraźnie naruszają one prawa. Takie odczytanie art. 17 zostało od tego czasu zatwierdzone przez Komisję Europejską oraz w krajowych implementacjach przyjętych przez Austrię i Niemcy.
Mamy nadzieję, że taka interpretacja zapisów zostanie również ujęta w polskiej implementacji dyrektywy, która jest aktualnie opracowywana przez polski rząd i w najbliższych tygodniach ma zostać przesłana do konsultacji. Wierzymy, że wyrok Trybunału zachęci polskich legislatorów do zaproponowania przepisów chroniących prawa użytkowników i wolność słowa w internecie.
Cały komentarz COMMUNII jest dostępny TUTAJ.
W ramach działań COMMUNII śledzimy też postępy we wdrażaniu dyrektywy w sprawie praw autorskich w krajach członkowskich UE TUTAJ.