Nowe prawa pokrewne dla wydawców prasowych – tylko dla chÄ™tnych
Przez caÅ‚y czas trwania prac nad nowÄ… DyrektywÄ… o prawie autorskim opowiadaliÅ›my siÄ™ przeciwko nowemu prawu pokrewnemu dla wydawców prasowych. Nie kwestionujemy znaczenia mediów dla demokracji i zgadzamy siÄ™, że należy media wspierać – pytanie tylko, jakimi Å›rodkami.
Po pierwsze, jesteÅ›my z zasady przeciwni rozszerzeniu zakresu ochrony prawnoautorskiej – naszym zdaniem problem naruszeÅ„ leży w samej egzekucji praw, a nie w niewystarczajÄ…cym ich zakresie. Po drugie, jak wynika z wczeÅ›niejszych eksperymentów z prawem pokrewnym dla wydawców prasowych w Niemczech i Hiszpanii, dodatkowe prawo nie bÄ™dzie wspierać ani jakoÅ›ciowego dziennikarstwa, ani nie bÄ™dzie przeciwdziaÅ‚ać fake newsom. WpÅ‚ynie za to negatywnie na dostÄ™p do informacji. Naszym zdaniem problemy branży wydawniczej  mogÅ‚oby rozwiÄ…zać domniemanie na rzecz posiadania praw autorskich do artykułów przez wydawcÄ™ – Å‚atwiej jest wtedy dochodzić roszczeÅ„ w sÄ…dzie.
Niestety, trialog zbliża siÄ™ do koÅ„ca i wyglÄ…da na to, że art. 11 znajdzie siÄ™ w proponowanym tekÅ›cie dyrektywy. Podobnie jak w przypadku art. 13 i filtrowania treÅ›ci, oczekujemy, że ostateczny tekst kompromisowy dyrektywy przynajmniej zminimalizuje potencjalne szkody dla użytkowników internetu, wynikajÄ…ce z wprowadzenia tego prawa pokrewnego. Â
JeÅ›li usuniÄ™cie nowego prawa pokrewnego dla wydawców prasowych nie jest możliwe, jedynÄ… opcjÄ… jest wprowadzenie możliwoÅ›ci zrzeczenia siÄ™ tego prawa przez samych twórców. Obecnie jednym z najgorszych aspektów artykuÅ‚u 11 jest to, że jest to prawo niezbywalne. Wydawcy bÄ™dÄ… z niego korzystać z automatu, bez wzglÄ™du na wolÄ™ ich – lub autora publikacji. W praktyce wiÄ™c gdyby jakiÅ› tytuÅ‚ prasowy przedrukowaÅ‚ artykuÅ‚ z Wikipedii, mógÅ‚by nadal dochodzić swojego prawa pokrewnego, chociaż autor chciaÅ‚ siÄ™ dzielić swojÄ… twórczoÅ›ciÄ… ze wszystkimi. Jak zauważono ostatnio na blogu Creative Commons, takie prawo stoi w sprzecznoÅ›ci z prawem autorów do dzielenia siÄ™ swojÄ… twórczoÅ›ciÄ… w dowolny sposób, również na otwartych licencjach. Â
Również mali i średni wydawcy obawiają się skutków, jakie niewątpliwie będzie miało nowe prawo bez możliwości zrzeczenia się. W październiku Europejskie Wydawnictwo Innowacyjnych Mediów (European Innovative Media Publishers) wysłało list otwarty wyjaśniający, jakie mogą być negatywne skutki art. 11.  Ponadto zbierają oni podpisy pod petycją wzywającą do usunięcia art. 11, albo przynajmniej do wprowadzenia mechanizmów, które zmniejszyłyby skutki uboczne nowej regulacji dla małych i średnich wydawców