Partnerstwo na Rzecz Otwartych Rządów

Partnerstwo na Rzecz Otwartych Rządów (Open Government Partnership) to międzynarodowa inicjatywa powołana do życia we wrześniu 2011 r. grupująca państwa, które zobowiązują się do przestrzegania i promowania zasad przejrzystości, otwartości i odpowiedzialności w rządzeniu.

Członkowie Partnerstwa składają deklaracje prowadzenia konkretnych działań na rzecz zwiększenia udziału społeczeństwa we współtworzeniu, monitorowaniu i ocenianiu działalności rządu. Zobowiązują się do szerszego dostępu obywateli do informacji o działaniach rządu, włączania obywateli w proces podejmowania decyzji i kształtowania polityki, wdrażania najwyższych standardów funkcjonowania administracji publicznej, prowadzenia rzetelnej polityki antykorupcyjnej oraz wykorzystania możliwości nowych technologii do zwiększenia jawności i odpowiedzialności rządzących.

Państwo, które chce przystąpić do Partnerstwa musi przyjąć deklarację, zgłosić oficjalnie chęć przystąpienia, a następnie przedstawić plan zawierający konkretne działania. Zgodnie z zasadami partnerstwa, proces planowania działań na rzecz otwartego rządu odbywać się ma przy aktywnym zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego. Harmonogram i szczegóły dotyczące sposobu przeprowadzania konsultacji powinny być przekazane z odpowiednim wyprzedzeniem.

Od lutego 2012 przedstawiciele organizacji pozarządowych podejmują działania dopingujące rząd do przystąpienia do inicjatywy. Szymon Osowski ze Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich zwrócił się do premiera z listem otwartym, w którym wzywał polski rząd do przystąpienia do partnerstwa, a następnie uczyniło to 13 organizacji pozarządowych zajmujących się promowaniem dostępu do informacji publicznej, wspieraniem uczestnictwa obywateli w procesach decyzyjnych i zwiększaniem przejrzystości i odpowiedzialności w życiu publicznym – m.in. Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja im. Batorego, Fundacja Helsińska i Stowarzysznie61 . Przedstawiły one rządowi katalog propozycji zobowiązań, które rząd mógłby zadeklarować, zgłaszając swój akces do Partnerstwa. W odpowiedzi organizacje otrzymały podziękowanie i informację, ze propozycje działań będą pomocne w przygotowaniu planu zaangażowania w inicjatywę.

Komitet Stały Rady Ministrów zarekomendował rządowi przystąpienia do Partnerstwa. W programie posiedzenia Rady Ministrów 10 kwietnia br. znalazło się przyjęcie deklaracji przystąpienia. Nie została ona jednak przyjęta. Na stronie KPRM nie zamieszczono informacji, dlaczego tak się stało. Na zadane telefonicznie pytanie, w KPRM odpowiedziano, że deklaracja została cofnięta do poprawienia przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. W późniejszym terminie, przy okazji spotkania w MAiC, przedstawiciele organizacji pozarządowych dowiedzieli się od ministra Michała Boniego, że rząd postanowił, aby Polska wraz z deklaracją akcesji złożyła konkretne zobowiązania. Jest to jednak niezgodne z procedurami przyjętymi prze Partnerstwo. Potwierdziły to wydarzenia, które miały miejsce przy okazji kwietniowej konferencji organizowanej przez Partnerstwo w Brazylii, kiedy to Polska chciała, by ambasador RP wziął w niej udział na prawach obserwatora, ale gospodarze nie wyrazili zgody na taką formułę uczestnictwa. Krzysztof Izdebski z SLLGO w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej uzyskał oświadczenie ambasadora w Brazylii, Jacka Junosza Kisielewskiego, w którym można przeczytać: ”Gospodarze nie wyrazili zgody na taką formułę naszego uczestnictwa w tym spotkaniu. Ponawiane przez ambasadę RP w Brazylii prośby pod adresem brazylijskiego MSZ w tej sprawie nie zostały uwzględnione”.

Podczas II Spotkania Przygotowawczego do Forum Ekonomicznego OBWE ”Zwalczanie korupcji i promocja zasad dobrego rządzenia” , które odbywało się pod koniec kwietnia w Dublinie polska delegacja rządowa ogłosiła, że Polska przystąpi do partnerstwa, zaś ”projekt (akcesji) jest obecnie konsultowany z organizacjami pozarządowymi”. Do chwili obecnej żaden przedstawiciel strony rządowej nie spotkał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych i niczego z nimi nie skonsultował.

Katalog propozycji zobowiązań przesłany rządowi dostępny jest zarówno w wersji PDF, jak i edytowalnej – służącej do prac nad jego rozwojem.