Otwarte Zabytki – notatka ze spotkania z ekspertami
W środę, 9 sierpnia zespół Otwartych Zabytków spotkał się z ekspertami. Przybyli na nie licznie przedstawiciele instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, świata nauki, przewodnicy, architekci zajmujący się zawodowo zabytkami i zainteresowani ich ochroną. Zwróciliśmy się do nich z prośbą o radę w kilku istotnych kwestiach związanych z rozwojem projektu. Oto najważniejsze wnioski i sugestie:
1. Otwarte Zabytki stwarzają szansę na budowanie relacji społecznych w oparciu o dobra kultury i stworzenia nowej kultury dialogu na ten temat. Mogą stać się forum negocjacji między środowiskami: urzędami, inwestorami i miłośnikami zabytków.
2. Mamy okazję stworzyć ogólnopolski ruch wokół zabytków i skutecznie wywierać presję społeczną na rzecz ich ochrony.
3. Warto wypracować mechanizm dodawania zabytków do rejestru na zasadzie inicjatywy obywatelskiej. Chęć współpracy w tym zakresie zadeklarował warszawski oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Planujemy m.in. tworzenie list zabytków, które w pierwszej kolejności powinny być dodawane do rejestru i na ich podstawie występować z wnioskiem do konserwatorów.
3. Treści (opisy) zamieszczane w serwisie na zasadzie społecznościowej:
– mogÄ… być bardzo różnej jakoÅ›ci. JedynÄ… skutecznÄ… metodÄ… ich weryfikacji, jest weryfikacja również na zasadzie spoÅ‚ecznoÅ›ciowej. NiezbÄ™dna bÄ™dzie moderacja treÅ›ci przez eksperta.
– powinny być jasno podzielone na warstwÄ™ merytorycznÄ… oraz opisy spoÅ‚ecznoÅ›ciowe (lokalne historie, legendy itd.)
– muszÄ… zawsze odsyÅ‚ać do źródeÅ‚.
4. Otwarte Zabytki będą stanowiły zbiorcze miejsce alertowania o stanie zabytków. Aby zgłosić alert, należy podać m.in. informację na temat stanu bezpieczeństwa, fotografię dokumentującą stan obiektu oraz opisać zniszczenia, którym uległ. Aby ułatwić użytkownikom korzystanie z tej funkcjonalności, spiszemy listę cech zabytku, na które należy zwrócić uwagę.
5. Zastanawialiśmy się również nad dodawaniem zabytków do obywatelskiego katalogu:
– jakÄ… przyjąć definicjÄ™ zabytku? WedÅ‚ug ekspertów należy uwzglÄ™dnić koncepcjÄ™, zgodnie z którÄ… zabytkiem jest to, co lokalna spoÅ‚eczność uważa za zabytek (w ustawie dot. ochrony zabytków nie ma odzwierciedlenia wartoÅ›ci niematerialnej, która zawarta jest w przyjÄ™tej przez PolskÄ™ konwencji UNESCO – potrzebna zmiana ustawy). W procesie dodawania zabytku ważna bÄ™dzie rola lokalnych organizacji, które mogÄ… potwierdzać ich zabytkowÄ…  wartość. Szeregu zabytków nie ma w rejestrze i pospiesznie wpisuje siÄ™ je, gdy jest jakieÅ› roszczenie (dobrze byÅ‚oby, żeby pojawiÅ‚y siÄ™ też w „naszym” rejestrze).
6. Dodatkowe informacje:
– osobom, które zajmujÄ… siÄ™ zabytkami profesjonalnie potrzebny jest swobodny dostÄ™p do dokumentacji online, a jeÅ›li jest to niemożliwe – informacja, gdzie takie dokumenty można znaleźć. (PostanowiliÅ›my od razu uwzglÄ™dnić ten postulat i dodać opcjÄ™ informowania o dostÄ™pnoÅ›ci dokumentów w nowej wersji katalogu.)
– warto postarać siÄ™ o udostÄ™pnienie biaÅ‚ych kart zabytków przez Narodowy Instytut Dziedzictwa
– serwis powinieÅ„ umożliwiać dodawanie informacji czy dany obiekt  jest zamkniÄ™ty, czy otwarty, kto jest wÅ‚aÅ›cicielem.
Dziękujemy gościom za czas poświęcony Otwartym Zabytkom. Postaramy się uwzględnić jak najwięcej sugestii i już wkrótce zapraszamy do serwisu w nowej odsłonie.