Otwarte Zasoby Edukacyjne rozwijajÄ… nauczycieli i szkoÅ‚y

ProwadzÄ…c nasze projekty edukacyjne oraz kampaniÄ™ „Uwolnij podrÄ™cznik” szukamy m.in. odpowiedzi na pytanie o to, co motywuje nauczycieli do tworzenia wÅ‚asnych scenariuszy lekcji, ćwiczeÅ„, gier i podcastów i do dzielenia siÄ™ nimi.

naklejka_button_10x10 copy

Joanna Apanasewicz, nauczycielka angielskiego w maÅ‚ej szkole podstawowej w Koninie Å»agaÅ„skim pewnego dnia trafiÅ‚a na bloga Jolanty Okuniewskiej, nauczycielki nauczania poczÄ…tkowego z Olsztyna, która z sukcesem prowadzi klasÄ™ tabletowÄ…, czyli takÄ…, gdzie dzieci uczÄ… siÄ™ wykorzystujÄ…c cyfrowe materiaÅ‚y i mobilne technologie (w tym wypadku tablety). Blog zawiera sporo wskazówek i wypracowanych sposobów uczenia z tabletami. Gotowych do wykorzystania bo udostÄ™pnionych na otwartych licencjach. Zainspirowana anglistka postanowiÅ‚a też stworzyć takÄ… klasÄ™ i teraz nie tylko uczy z tabletami dzieci, które czÄ™sto nie majÄ… internetu w domu, ale zaraża swojÄ… pasjÄ… i entuzjazmem innych nauczycieli swojej szkoÅ‚y.

DziÄ™ki otwartym zasobom edukacyjnym nauczycielki z Olsztyna coÅ› bardzo konkretnego zmieniÅ‚o siÄ™ na lepsze w szkole na drugim koÅ„cu Polski. To przykÅ‚ad, że otwarte zasoby edukacyjne mogÄ… realnie i w konkretny sposób przyczynić siÄ™ do tworzenia wartoÅ›ci dodanej w edukacji oraz do rozwoju nauczycieli i szkół.

NIe jest to niestety powszechna praktyka. Z ankiety którÄ… przeprowadziliÅ›my kilka miesiÄ™cy temu oraz z wywiadów z nauczycielami wiemy, że zdecydowana wiÄ™kszość z nich (96%) przerabia chociaż trochÄ™ zastane materiaÅ‚y edukacyjne (oczywiÅ›cie z różnÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciÄ…). JednoczeÅ›nie nauczyciele nie dzielÄ… siÄ™ swoimi przeróbkami i jeÅ›li je udostÄ™pniajÄ…, to raczej osobiÅ›cie, a nie za pomocÄ… internetu – niespeÅ‚na 16% biorÄ…cych udziaÅ‚ w ankiecie nauczycieli zadeklarowaÅ‚o, że zdarza siÄ™ im dzielić z innymi nauczycielami przerobionymi przez siebie materiaÅ‚ami. Wynik ten jest zbliżony w proporcjach do tego, który uzyskano w miÄ™dzynarodowych badaniach OER Research Hub. 86,3% badanych w tym projekcie nauczycieli przerabia materiaÅ‚y, których używa na zajÄ™ciach i tylko 5-8% (w zależnoÅ›ci od badanej grupy) siÄ™ nimi dzieli z innymi edukatorami.

WyjaÅ›nienia dla tych danych doszukujemy siÄ™ na kilku pÅ‚aszczyznach. Po pierwsze, nauczyciele czasami nie wiedzÄ… jak mogÄ… siÄ™ czymÅ› podzielić. Tu odpowiedziÄ… bÄ™dzie wiÄ™cej informacji i edukacji (także na studiach pedagogicznych, na kursach doszkalajÄ…cych i na studiach podyplomowych). Szczególnie ważne w tym kontekÅ›cie jest także mówienie o otwartoÅ›ciowym aspekcie rzÄ…dowego Elementarza i nowych e-podrÄ™czników do nauczania ogólnego – te zasoby, opublikowane na wolnych licencjach można dowolnie przerabiać i dzielić siÄ™ swobodnie stworzonymi na ich podstawie scenariuszami zajęć czy Ä‡wiczeniami.

Po drugie, nauczyciele czasem nie sÄ… przekonani, czy stworzony przez nich materiaÅ‚ jest wystarczajÄ…co dobry, żeby go pokazać i udostÄ™pnić innym. M.in. o tym rozmawialiÅ›my jakiÅ› czas temu z ekspertami podczas konsultacji Zielonej KsiÄ™gi Otwartej Edukacji, nad którÄ… pracujemy w Centrum Cyfrowym. Podczas dyskusji, w której brali udziaÅ‚ m.in. przedstawiciele OÅ›rodka Rozwoju Edukacji, inicjatywy Obywatele Nauki oraz Stowarzyszenia Rodzice w Edukacji doszliÅ›my do wniosku, że oprócz niewÄ…tpliwego znaczenia wysokoÅ›ci wynagrodzenia w sektorze edukacji, ważnym czynnikiem wspierajÄ…cym rozwój osobisty i zawodowy nauczycieli jest docenianie ich osiÄ…gnięć przez zwierzchników oraz kolegów i koleżanki.

Tymczasem awans zawodowy nauczycieli koÅ„czy siÄ™ ok 35. roku życia awansem na nauczyciela dyplomowanego. Co ich motywuje do pracy przez kolejne 30 lat pracy? Uważamy, że tworzenie sieci szkół oraz tworzenie warunków do dzielenia siÄ™ otwartymi zasobami i doÅ›wiadczeniem edukacyjnym miÄ™dzy różnymi szkoÅ‚ami jest jednym z warunków rozwoju edukacji w ogóle. Takich szkół, jak w Koninie Å»agaÅ„skim może być wiÄ™cej. Szkół, gdzie nauczyciele czerpiÄ… z zasobów wypracowanych w innych placówkach, po to, aby rozwijać siÄ™, a potem dalej przekazywać swoje doÅ›wiadczenie.