Sharing Is Caring? A może Using Is Caring?
Z całą pewnoÅ›ciÄ… jest wiele dobrych powodów, żeby wybrać siÄ™ do Kopenhagi, ale w ostatni piÄ…tek seminarium Sharing Is Caring: Right to Remix? byÅ‚o zdecydowanie najlepszym spoÅ›ród nich. To już czwarte spotkanie w ramach cyklu zainicjowanego przez duÅ„skie Statens Museum for Kunst, które co roku gromadzi osoby gotowe podejmować aktualne – i czÄ™sto nieÅ‚atwe lub nieposiadajÄ…ce prostych rozwiÄ…zaÅ„ – kwestie sytuujÄ…ce siÄ™ na styku sektora GLAM, technologii i prawa autorskiego. Spotkania z lat 2011 i 2012 zaowocowaÅ‚y antologiÄ… Sharing is Caring. Openness and sharing in the cultural heritage sector, zredagowanÄ… przez inicjatorkę caÅ‚ego przedsiÄ™wziÄ™cia – Merete Sanderhoff (SMK, Kopenhaga).
Tegoroczny program zorganizowany byÅ‚ wokół problemów i wyzwaÅ„ zwiÄ…zanych z wykorzystywaniem i przetwarzaniem zdigitalizowanych zasobów kultury. WykÅ‚ad otwierajÄ…cy wygÅ‚osiÅ‚a Melissa Terras, która swoje przygody z re-use’m zasobów dziedzictwa opisaÅ‚a niedawno (w żartobliwym, ale też zdecydowanym tonie) na swoim blogu (o czym my z kolei pisaliÅ›my na naszym, tutaj). DziÄ™ki temu wystÄ…pieniu wybrzmiaÅ‚a już na wstÄ™pie bardzo wyraźnie perspektywa użytkownika, a wraz z niÄ… – wszystkie kwestie, które wymagajÄ… rozwiÄ…zania, jeÅ›li chcemy, aby potencjaÅ‚ – twórczy, spoÅ‚eczny, ekonomiczny – wiÄ…zany z przetwarzaniem cyfrowych zasobów dziedzictwa mógÅ‚ stać siÄ™ czymÅ› wiÄ™cej, niż pobożnym życzeniem. Jej wystÄ…pienie stworzyÅ‚o doskonaÅ‚y dwugÅ‚os z prezentacjÄ… kolejnego goÅ›cia, który – koncentrujÄ…c siÄ™ na zagadnieniach prawnych – staraÅ‚ siÄ™ zdefiniować źródÅ‚a problemów oraz możliwe rozwiÄ…zania lub narzÄ™dzia, które mogÄ… im sÅ‚użyć. Maarten Zeinstra, pracujÄ…c na co dzieÅ„ dla holenderskiej organizacji Kennisland, zajmuje siÄ™ dziaÅ‚aniem na rzecz wspierania otwartych modeli dzielenia siÄ™ zasobami kultury w sektorze GLAM. DopeÅ‚nieniem tych wystÄ…pieÅ„ byÅ‚a propozycja Evy Van Passel, która przedstawiÅ‚a możliwe kroki otwierania instytucji kultury oraz strategiczne i praktyczne rady dotyczÄ…ce samego procesu wdrażania otwartoÅ›ci w instytucji. ArtykuÅ‚, który stanowiÅ‚ podstawÄ™ jej propozycji, przygotowany we współpracy z dwójkÄ… innych badawczy, znaleźć możecie tutaj.
Wspomniane wykÅ‚ady oddzielaÅ‚a dyskusja panelowa z udziaÅ‚em artystów oraz przedstawicieli instytucji kultury i organizacji reprezentujÄ…cych twórców. Chociaż pytanie o otwarte modele biznesowe oraz faktyczny, ekonomiczny potencjaÅ‚ re-use’u pojawiaÅ‚o siÄ™ od poczÄ…tku seminarium, debata byÅ‚a okazjÄ… do skonfrontowania punktów widzenia reprezentantów różnych zainteresowanych stron.
Z analizy perspektywy twórców i użytkowników można wyciągnąć  istotne wnioski dla praktyki instytucji kultury, które chciałyby, aby ich zasoby były szeroko przetwarzane i wykorzystywane. Pokrywa się to z cytowanymi przez nas intuicjami Melissy Terras: o ile przed kilkoma laty wydawało się, że najważniejszym zadaniem instytucji jest udostępnienie możliwie największej liczby zasobów w sieci, o tyle z czasem na plan pierwszy wysunęła się nie tylko kwestia konieczności uporania się z barierami prawnymi i technologicznymi, ale także problem jakości interfejsów, czytelności oznaczeń poszczególnych zasobów i możliwości ich przeszukiwania. O narzędziach, które mogą być pomocne w przypadku barier prawnych oraz technologicznych mówił w swoim wystąpieniu Maarten Zeinstra, prezentując min.: openimages.eu, embedr.eu oraz public domain calculators. O tym, jak istotna jest posiadana przez instytucję wiedza na temat własnej kolekcji mówiła zarówno Melissa Terras, jak i Merete Sanderhoff, proponując, by przenieść akcent z samego udostępniania na kuratorowanie cyfrowych kolekcji.
                     http://www.designedforlearning.co.uk/create-or-curate/
Nie oznacza to, że entuzjazm dla dzielenia siÄ™ możliwie jak najwiÄ™kszÄ… liczbÄ… zasobów, możliwie jak najszerzej, osÅ‚abÅ‚ na przestrzeni ostatnich lat. Oznacza to natomiast, że warto wyciÄ…gać wnioski z wÅ‚asnych doÅ›wiadczeÅ„ i obserwacji otaczajÄ…cych nas spoÅ‚ecznych praktyk (przecież nikt wczeÅ›niej, przed nami, nie próbowaÅ‚ zdigitalizować caÅ‚ego dziedzictwa kultury i udostÄ™pnić go w sieci!). Te doÅ›wiadczenia i obserwacje wskazujÄ… na to, że istnieje ogromne zapotrzebowanie na autorytet i wiedzÄ™ zgromadzonÄ… w instytucji – o której status, wobec cyfryzacji dziedzictwa, wielu poważnie siÄ™ niepokoiÅ‚o – tyle, że w nowych realiach ta rola instytucji realizować siÄ™ powinna w inny niż dotychczas sposób. Przystosowanie siÄ™ do niej jest pewnym wyzwaniem, ale ostatecznie wielu sceptyków może odetchnąć z ulgÄ… – wyglÄ…da na to, że kuratorzy i eksperci sÄ… nam potrzebni tak samo, jak dotÄ…d.