Stanowisko w sprawie ankiety konsultacyjnej TTIP

W odpowiedzi na konsultacje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego poniżej przedstawiamy wspólne stanowisko Centrum Cyfrowego Projekt: Polska, Internet Society Poland oraz Fundacji Wolnego i Otwartego Oprogramowania w sprawie ankiety konsultacyjnej dotyczÄ…cej Transatlantyckiego Partnerstwa Handlowego i Inwestycyjnego (TTIP).
Uważamy za niewÅ‚aÅ›ciwe to, że kwestie praw autorskich, patentowych i innych praw na dobrach niematerialnych sÄ… negocjowane w ramach rozmów handlowych. Problematyka prawa autorskiego dotyczy takich praw podstawowych jak wolność sÅ‚owa i prawo uczestnictwa w Å¼yciu kulturalnym (art.19 i art.27.1 deklaracji praw czÅ‚owieka). W ramach rozmów handlowych, negocjowanych w nietransparentny sposób przez ekspertów spoza tej problematyki, nie ma warunków aby te podstawowe prawa znalazÅ‚y należne im odzwierciedlenie.
W tej sprawie nasze organizacje (Centrum Cyfrowe i ISOC-PL) podpisaÅ‚y już swego czasu apel miÄ™dzynarodowy o wykluczenie problematyki praw wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej z rokowaÅ„ handlowych EU-USA ((http://www.citizen.org/IP-out-of-TAFTA)). Uważamy, że bez należytej refleksji jest kontynuowana droga, która doprowadziÅ‚a do przyjÄ™cia, a nastÄ™pnie, w wyniku protestów spoÅ‚ecznych, zrezygnowania z porozumienia ACTA.
Stoimy na stanowisku, że błędem byÅ‚o włączenie kwestii zwiÄ…zanych z prawami wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej do mandatu negocjacyjnego Komisji Europejskiej w sprawie porozumienia TTIP. W analogicznej kwestii, europejskiej Å›rodowiska twórcze skutecznie wyłączyÅ‚y z
mandatu regulacje sektora audiowizualnego. Podobnie jak w tej analogicznej kwestii, stoimy na stanowisku, że przyjÄ™cie wspólnych standardów ze Stanami Zjednoczonymi jeszcze bardziej pogorszy jakość regulacji wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej w Europie, potÄ™gujÄ…c
jej negatywne aspekty.
Naszym zdaniem należy wyciÄ…gnąć faktyczne, a nie tylko formalistyczne wnioski z doÅ›wiadczeÅ„ z porozumieniem ACTA – gdy nie powiodÅ‚a siÄ™ próba postawienia niektórych interesów branżowych przed caÅ‚oÅ›ciowÄ… analizÄ… ekonomicznÄ… oraz oceną konsekwencji dla praw czÅ‚owieka.
Dla decydowania o kwestiach ochrony dóbr niematerialnych należy znaleźć nowego rodzaju platformÄ™, która pozwoliÅ‚aby na otwarty wielostronny dialog w skali miÄ™dzynarodowej, z udziaÅ‚em wszystkich zainteresowanych stron i uwzglÄ™dnieniem wszystkich powiÄ…zanych kwestii. CechÄ… takiej platformy powinna być przede wszystkim przejrzystość prowadzonych negocjacji oraz otwartość na zaangażowanie wszelkich podmiotów chcÄ…cych być ich stronÄ….
Uważamy, że wÅ‚asnoÅ›ciowy model wspierania twórczoÅ›ci i innowacji nie jest systemem jedynym i nie posiadajÄ…cym funkcjonalnych alternatyw. WspółczeÅ›nie istnieje wielka różnorodność innych modeli tworzenia i wspierania dóbr niematerialnych, które wymagajÄ… peÅ‚niejszej integracji w systemie prawno-politycznym. Poza znanymi od dawna modelem opartym o prawa na dobrach niematerialnych i modelem bezpoÅ›redniego finansowania przez paÅ„stwo dóbr publicznych upowszechniÅ‚y siÄ™ także rynki niemonetarne – ekonomia daru, modele biznesowe oparte na darmowym dostÄ™pie do dóbr publicznych, finansowanie twórczoÅ›ci i innowacji w oparciu o model nagrody. Bezrefleksyjne forsowanie jako uprzywilejowanego tradycyjnego modelu wÅ‚asnoÅ›ciowego w nowej rzeczywistoÅ›ci spoÅ‚eczno-gospodarczej doprowadzi tylko do powrotu i pogłębienia ujawnionego w zwiÄ…zku z ACTA konfliktu.
Dlatego podtrzymujemy stanowisko, że kwestie ochrony praw na dobrach niematerialnych powinny być wyłączone z aktualnie prowadzonych negocjacji handlowych UE-USA.
Odpowiedź na pytanie 27:
Czy jesteÅ› usatysfakcjonowany obecnymi warunkami ochrony i egzekwowania praw wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej w USA? JeÅ›li wystÄ™puje proszÄ™ krótko wyjaÅ›nić charakter/zakres problemu zwiÄ…zanego z ochronÄ… praw wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej?
Nasze organizacje nie sÄ… usatysfakcjonowane obecnymi warunkami ochrony i egzekwowania praw na dobrach niematerialnych w USA. IstniejÄ… liczne krytyki tego systemu, w szczególnoÅ›ci pragniemy zwrócić uwagÄ™ na wystÄ…pienie przed Kongresem Marii Palante, dyrektor United States Copyright Office, która opowiedziaÅ‚a siÄ™ za zdecydowanymi reformami amerykaÅ„skiego systemu prawa autorskiego.
Dodatkowo pragniemy zauważyć, że patentowanie rozwiÄ…zaÅ„ informatycznych w USA można widzieć jako nietaryfowÄ… barierÄ™ handlowÄ… dla producentów oprogramowania z krajów, które rygorystycznie stosujÄ… prawo patentowe i nie udzielajÄ… patentów na rozwiÄ…zania abstrakcyjne. UE powinna siÄ™ domagać zmian w amerykaÅ„skim systemie patentowym pod kÄ…tem jego harmonizacji z systemem europejskim.
Zgodnie z niezmienionym stanowiskiem Parlamentu Europejskiego z lat 2003-2005 patenty na rozwiÄ…zania informatyczne nie powinny być udzielane. W czerwcu 2013 r.niemiecki parlament jednomyÅ›lnie wezwaÅ‚ rzÄ…d do dziaÅ‚aÅ„ na pÅ‚aszczyźnie krajowej i europejskiej celem jednoznacznego wyeliminowania patentów na oprogramowanie, które w wiÄ™kszoÅ›ci należą do podmiotów spoza UE ((http://www.edri.org/edrigram/number11.12/german-parliament-limit-software-patents)). Postulujemy podjÄ™cie analogicznych, od dawna oczekiwanych, dziaÅ‚aÅ„ przez rzÄ…d polski.
Odpowiedź na pytanie 28:
Czy importujesz/eksportujesz prawa na dobrach niematerialnych tzn. licencje/patenty/wzory przemysÅ‚owe?
W Stanach Zjednoczonych obecne regulacje de facto nie pozwalajÄ… na przechodzenie utworów objÄ™tych prawnoautorskim reżimem do domeny publicznej aż do 2018 roku. Jest to sprzeczne z interesem uczestników kultury, gdyż amplifikuje problemy wynikajÄ…ce z obecnego ksztaÅ‚tu i czasu trwania ochrony prawem autorskim – jak choćby dyskutowany na forum Unii Europejskiej problem dzieÅ‚ osieroconych.
Organizacje bÄ™dÄ…ce sygnatariuszami niniejszego stanowiska korzystajÄ… z wolnego oprogramowania oraz wolnych zasobów – oprogramowania i zasobów rozpowszechnianych na wolnych licencjach; publikujÄ… też wÅ‚asne, oparte na nich, rozwiÄ…zania i zasoby, również na wolnych licencjach. Tym samym jednoczeÅ›nie są importerami i eksporterami praw na dobrach niematerialnych (w tym wypadku licencji na oprogramowanie i zasoby). SÄ… też zagrożone patentami na oprogramowanie – udzielanymi w Stanach Zjednoczonych, ale nie udzielanymi w Polsce.
Pobierz PDF