Naprawmy prawo autorskie dla edukacji. Zróbmy to razem. Zróbmy to teraz!
Czy każdy nauczyciel w Europie może na lekcji pokazywać filmy z YouTube? Albo skserować całą książkę swoim uczniom? Dzielić zdjęciami znalezionymi w sieci? Odpowiedź brzmi – nie, nie każdy i nie wszędzie.
Zasady dotyczące tego, co wolno, a czego nie wolno edukatorom są w krajach Unii Europejskiej bardzo zróżnicowane. Często nie nadążają za szybko zmieniającą się rzeczywistością, a szczególnie rozwojem nowych technologii. A tak być oczywiście nie powinno.
Dlatego w ramach stowarzyszenia Communia, którego jesteśmy członkiem, przygotowaliśmy ogólnoeuropejską kampanię informacyjną. Jej cel jest jasny: poprawienie prawa tak, aby umożliwiało dobrej jakości edukację w całej Europie. Chcemy naprawić prawo autorskie dla edukacji. Okazją do tego jest trwająca właśnie w Brukseli reforma europejskiego prawa autorskiego.
Chcemy to zrobić razem z Wami – edukatorami z krajów UE. I chcemy to zrobić teraz. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź witrynę naszej kampanii. I podpisz się pod naszą petycją.
O co chodzi w kampanii
W ramach kampanii uruchomiliśmy stronę internetową w kilku wersjach językowych, w tym polskiej. Poprzez stronę zbieramy petycje od nauczycieli, pedagogów i wszystkich osób, którym bliski jest temat edukacji. Podpisanie petycji zajmuje chwilę, ale efekt może być istotny: dobre prawo dla edukacji. Chcemy, aby wszyscy edukatorzy mogli swobodnie prowadzić swoje działania, korzystać z nowych technologii, dzielić się wiedzą, zasobami bez obawy o konsekwencje prawne. Kampania potrwa do połowy maja, następnie jej wyniki przedstawimy w Parlamencie Europejskim.
Dlaczego prawo autorskie jest ważne dla edukacji?
Prawo autorskie pozwala twórcom decydować, gdzie i kiedy jego twórczość jest publikowana, wykorzystywana lub rozpowszechniana. Prawo autorskie definiuje też zakres swobodnego korzystania dla celów edukacyjnych.. Przepisy prawa autorskiego definiują jak nauczyciel może używać, dzielić się lub remiksować materiały wykonane przez kogoś innego.
Dozwolony użytek, określający zakres swobody, jest różny w poszczególnych krajach. W Polsce stosunkowo szeroki, w niektórych krajach – niemal nieobecny. Kraje europejskie w różny sposób wdrożyły bowiem obowiązujące prawodawstwo UE, dotyczące praw autorskich. To sprawia, że bardzo trudno jasno określić co, gdzie i w jakim zakresie jest dozwolone, szczególnie kiedy mowa o edukacji ponad granicami. Do tego swobody obowiązujące w szkołach często nie dotyczą edukatorów w innych instytucjach: bibliotekach, muzeach czy organizacjach pozarządowych.
Chcemy to zmienić. Tak, aby edukatorzy mogli swobodnie uczyć w szkole i innych instytucjach. Bez żadnych konsekwencji. Aby mogli bez ograniczeń korzystać z innowacji i możliwości jakie dają nowe technologie, a prawo autorskie nie było dla nich przeszkodą.
Dlaczego teraz?
Komisja Europejska przygotowała projekt zmian w prawie autorskim, który trafił do Parlamentu Europejskiego – to pierwsza tak kompleksowa inicjatywa dotycząca prawa autorskiego od ponad dekady. Niestety nie wszystkie zaproponowane zmiany są naszym zdaniem dla rozwoju edukacji dobre (z naszą szczegółową oceną propozycji Komisji możecie zapoznać się tutaj). Teraz jest moment, kiedy możemy wyrazić naszą opinię i sprawić, by niekorzystne dla edukacji propozycje zostały poprawione. Jeśli nie wykorzystamy tej szansy, złe przepisy mogą zostać przyjęte i obowiązywać przez następną dekadę ze szkodą dla rozwoju edukacji w całej Europie. Dlatego musimy działać teraz.
Dlaczego razem?
Nad propozycją Komisji Europejskiej będzie głosował Parlament Europejski. Posłowie zbierają opinie na temat zaproponowanych zmian i m.in. na ich podstawie podejmą decyzję, jak zagłosują. Jeśli chcemy, by wzięli nasze zdanie pod uwagę, musimy sprawić, by nas usłyszeli, musimy działać razem. Dlatego tak ważne jest, by jak najwięcej osób podpisało petycję. Przygotowaliśmy naszą kampanię w różnych wersjach językowych. Nadal uruchamiamy kolejne wersje – bo do inicjatywy włączają się kolejne kraje. Jeśli chcemy dobrego prawa dla edukacji ponad granicami, to musimy działać razem, bo wtedy zostaniemy usłyszani. .
Co możesz zrobić?
Odwiedź witrynę kampanii, a jeśli chcesz z nami naprawić prawo autorskie dla edukacji, podpisz petycję. Następnie podziel się informacją o kampanii z innymi – za pośrednictwem poczty elektronicznej lub mediów społecznościowych. Na stronie kampanii możesz znaleźć przykładowe tweety, posty i zdjęcia. Dołącz do nas!
Jeśli masz pytanie napisz do nas: ojurkowska@centrumcyfrowe.pl
Kampania to część projektu Copyright for Education finansowanego przez Open Society Foundation.