Wspieranie digitalizacji – 3 postulat dla kultury

Pobierz 3 postulat dla kultury

Pobierz wszystkie 6 postulatów dla kultury

DziaÅ‚anie na rzecz peÅ‚nej dostÄ™pnoÅ›ci polskiego dziedzictwa kulturowego w erze cyfrowej

postulat 3 poziomInstytucje kultury wchodzÄ… w nowÄ… fazÄ™ rozwoju, zarówno instytucjonalnie jak i w relacjach z publicznoÅ›ciÄ…. RolÄ… resortu kultury jest wspieranie przedsiÄ™wzięć digitalizacyjnych i otwierania siÄ™ tych instytucji na obecność w sieci.

 

Uzasadnienie

Skok cyfrowy dokonujÄ…cy siÄ™ na naszych oczach dotyczy nie tylko gospodarki ale również instytucji kultury. Technologie pozwalajÄ… na masowe udostÄ™pnienie zasobów dziedzictwa i na zniesienie geograficznych i czasowych barier dostÄ™pu. PrzykÅ‚adem jest Polona, cyfrowy projekt Biblioteki, która umożliwia dostÄ™p do niemal pół miliona dokumentów, starych druków, ilustracji, wycinków i innych obiektów, do niedawna dostÄ™pnych jedynie w miejscu przechowywania i niejednokrotnie na szczególnych warunkach wynikajÄ…cych z ich wieku lub stanu zachowania. DziÄ™ki tego typu przedsiÄ™wziÄ™ciom, domena publiczna może stać siÄ™ cyfrowym dobrem wspólnym w ciÄ…gu najbliższych kilku lat.

JednoczeÅ›nie celem polityki digitalizacyjnej powinno być udostÄ™pnianie, w zakresie dozwolonym przez prawo, także tych zasobów, które nie sÄ… jeszcze w domenie publicznej. DostÄ™pność dziedzictwa to proces szerszy niż samo przygotowywanie cyfrowych odwzorowaÅ„ obiektów i utworów. Wiele zasobów wymaga formalnego uregulowania ich dostÄ™pnoÅ›ci. Dotyczy to zarówno utwórów osieroconych czy utworów niedostÄ™pnych na rynku. Digitalizacja, która obecnie dotyczy przede wszystkim książek i druków oraz do pewnego stopnia filmów, powinna objąć caÅ‚oksztaÅ‚t dziedzictwa audiowizualnego. Kluczowym zasobem sÄ… archiwa publicznego radia i telewizji. Uregulowanie ich statusu prawnego oraz stopniowa digitalizacja i udostÄ™pnianie z uwzglÄ™dnieniem ograniczeÅ„ prawnoautorskich sÄ… wyzwaniem na najbliższe lata. DostÄ™pność oznacza także dobrÄ… ekspozycjÄ™ oraz popularyzacjÄ™ wszystkich zbiorów.

Propozycja wdrożenia postulatu

PeÅ‚na dostÄ™pność dziedzictwa kulturowego wymaga uregulowania formalnego dostÄ™pnoÅ›ci zbiorów. Należy wprowadzić obowiÄ…zek umieszczania digitalizowanych zasobów domeny publicznej w internecie. Dodatkowo resort kultury powinien dbać o regularne zabezpieczanie Å›rodków na wykup praw do ważnych dla kultury dzieÅ‚ w celu umieszczenia ich w domenie publicznej, oraz o realizacjÄ™ tego wykupu w usystematyzowany sposób.

Å»eby uÅ‚atwić instytucjom udostÄ™pnianie zasobów dziedzictwa, resort kultury powinien przeprowadzić rewizjÄ™ przepisów o utworach osieroconych. Dodatkowo wdrożone powinny zostać nowe regulacje wzmacniajÄ…ce dobre rezultaty wysiÅ‚ków digitalizacyjnych w polskich instytucjach i dotyczÄ…ce m.in. możliwoÅ›ci przenoszenia utworów do domeny publicznej czy zakazu ograniczania domeny publicznej przez umowy licencyjne. Kluczowe jest także wdrożenie zasad ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego. Tutaj rolÄ… resortu kultury jest przede wszystkim edukacja i wsparcie instytucji kultury we wdrażaniu nowych procedur.

Niezwykle istotna jest również popularyzacja tych zbiorów. RolÄ… resortu kultury jest dbanie o trwaÅ‚e włączenie cyfrowych zasobów domeny publicznej do zmieniajÄ…cego siÄ™ pod wpÅ‚ywem technologii systemu edukacji: poprzez włączenie tej tematyki do edukacji medialnej oraz stymulowanie tworzenia otwartych zasobów edukacyjnych wykorzystujÄ…cych zbiory dziedzictwa.

 

Pobierz 3 postulat dla kultury

Pobierz 2 postulat dla kultury

Pobierz 1 postulat dla kultury

Pobierz wszystkie 6 postulatów dla kultury