W tym numerze Kserokopii piszemy o value gap, o tym, jak niedostosowane prawo autorskie może ograniczać rozwój nauki i technologii oraz o nowych danych dotyczących nielegalnego dostępu do treści w internecie. Zachęcamy również do lektury artykułów o problemach archiwum Getty, historii plagiatu, niecodziennym zdarzeniu w pewnym niemieckim muzeum i o tym, jak znaki towarowe do słowa Chopin ograniczają domenę publiczną.
Słyszeliście już o value gap, czyli dysproporcji między ceną utworu pobieraną przez pośredników w internecie (np. Youtube), a wynagrodzeniem twórcy? Jeśli nie to na pewno usłyszycie, gdyż Komisja Europejska planuje zmierzyć się z tym problemem w ramach reformy prawa autorskiego. Zdaniem wielu twórców jest to największy problem, z jakim borykamy się w internecie – dlaczego taka retoryka jest groźna przeczytacie w artykułach Mauda Sacqueta i Agustina Reyna. A w Guardianie jest artykuł dlaczego to zagadnienie jest ważne. Bez wątpienia jest kontrowersyjne.
Czy słowo “Chopin” może być zastrzeżonym znakiem towarowym? Wygląda na to, że tak. Marcin Serafin wyjaśnia na blogu Stowarzyszenia Communia, w jaki sposób takie zastosowanie prawa własności intelektualnej wpływa na ograniczenie domeny publicznej.
Zdjęcie Chopina zrobione przez Louis-Auguste Bisson, domena publiczna
Nie od dziś wiadomo, że skomplikowane i niejasne prawo autorskie może utrudnić podejmowanie różnego rodzaju aktywności. Tym razem w the Nature opublikowano artykuł o tym, jak niejasne prawo autorskie wpływa w negatywny sposób na rozwój nauki. Daniel Himmelstein, bohater artykułu, tworzy bazę danych z dziedziny biologii – co wcale nie okazuje się takie proste. (więcej…)
W tym numerze Kserokopii piszemy o przypadku naruszenia warunków licencji Creative Commons, wolności panoramy, alternatywnych modelach finansowania kultury i roli Youtube’a w kształtowaniu muzycznego rynku. Zachęcamy również do przeczytania artykułów dotyczących wyroku w sprawie granic cenzurowania wyników wyszukiwania, druku 3D oraz tego, jak Pokemony wspierają cyfrowe dziedzictwo.
Creative Commons to PEWNE prawa zastrzeżoneDecyzja o udostępnieniu utworu na licencji Creative Commons nie oznacza wcale, że utwór można wykorzystywać w każdy sposób. Wikipedia Włochy pozwała organizatorów festiwalu Festival delle Resistenze. Na stronie internetowej festiwalu można było znaleźć nieopisane zdjęcia z Wikipedii – sprawa zakończyła się ugodą, a organizatorzy przyznali, że naruszyli warunki licencji. O sprawie pisze ArsTechnica.
Od dawna postulujemy wprowadzenie dozwolonego użytku panoramy (również komercyjnego) na terenie całej Unii Europejskiej. Dział badawczy Parlamentu Europejskiego przygotował zestawienie materiałów dotyczących tego zagadnienia – bardzo ciekawa publikacja z perspektywy zapoznania się z różnymi argumentami widocznymi w dyskusji.
Czy wyszukiwarki internetowe mogą wpływać na wyniki wyszukiwania, jeśli linki mogą dotyczyć treści naruszających prawo autorskie? Pozytywna odpowiedź na to pytanie jest marzeniem wielu posiadaczy praw majątkowych (nie mylić z autorami), na szczęście sąd w Paryżu miał w tej sprawie zgoła inne zdanie. Francuska organizacja zbiorowego zarządu, SNEP, chciała zakazać wyszukiwania fraz składających się z nazwisk najpopularniejszych artystów i słowa “torrent”. O uzasadnieniu tej decyzji można przeczytać na blogu IPKat. (więcej…)
Czy nauczyciele akademiccy lubią zmieniać metody swojej pracy? Tak! Czasem chcą je unowocześnić, a czasem po prostu sprawdzić się teoretycznie z tym jak ich praca z wykorzystaniem zasobów cyfrowych wygląda od lat. Takich właśnie, aktywnych akademików, gościł kurs “Efektywne (wy)korzystanie OZE”. Przez cztery tygodnie grupa 350 osób reprezentujących różne ośrodki akademickie z całej Polski wzięła udział w kursie. Kurs był realizowany w 3 krajach – Wielkiej Brytanii, Polsce i Szwecji. Każda edycja cieszyła się dużym zainteresowaniem, jednak to na kurs w Polsce zapisało się najwięcej osób.
Autorką wpisu jest Karolina Grodecka z Centrum e-learningu AGH
Zapraszamy do współpracy w ramach wakacyjnego stażu przy Programie Otwartej Kultury Centrum Cyfrowe Projekt: Polska
W najbliższych tygodniach promujemy #otwartezasoby i #domenapubliczna na Przystanku Woodstock w Kostrzynie nad Odrą i OFF Festiwalu w Katowicach, uruchamiamy nowe platformy internetowe z otwartymi zasobami kultury, produkujemy teledysk na otwartych licencjach, będziemy na zjeździe Koalicji Otwartej Edukacji…i wiele innych, ciekawych rzeczy. Chcesz nas wesprzeć, a przy okazji zdobyć fajne doświadczenie zawodowe w obszarze produkcji i promocji wydarzeń?
Dołącz do nas!
Na Twoje zgłoszenie zawierające CV i kilka informacji (o których w dalszej części tekstu, więc przeczytaj dokładnie) czekamy do 22 lipca pod adresem mailowym: asalamonczyk@centrumcyfrowe.pl
W debatach o wykorzystaniu technologii cyfrowych w edukacji często brak całościowej wizji. Działania skupiają się więc na jednym tylko rodzaju interwencji. Najczęściej jest to zakup sprzętu, choć także projekty dotyczące kompetencji nauczycieli czy zasobów edukacyjnych nie opierają się na szerszej wizji zmian.
Prezentujemy raport „Cyfryzacja polskiej edukacji”, który jest propozycją takiej całościowej wizji. Obejmuje cztery kluczowe obszary związane z technologiami cyfrowymi w szkole: infrastrukturę, sprzęt, zasoby edukacyjne i kompetencje nauczycieli. Nadrzędnym celem jest przy tym rozwój i dobro ucznia oraz nauczyciela, a nie samo wdrożenie technologii w szkołach.
Odpowiednio wprowadzane technologie cyfrowe mogą umożliwić osiągnięcie lepszych wyników edukacyjnych i poprawić efektywność procesu edukacyjnego. Przyczyniają się do uzyskania satysfakcjonującego wyniku pracy pedagogicznej w stosunku do poniesionych nakładów, zarówno na poziomie rozwiązań systemowych, jak i indywidualnych sukcesów ucznia, czy też satysfakcji nauczyciela z wykonywanej pracy.
W raporcie pokazujemy, jak szkoły mogą kompleksowo wykorzystać technologie do realizowania zdefiniowanych celów edukacyjnych. Mamy nadzieję, że będzie przydatny dla formułowania polityk i interwencji na poziomie lokalnym, regionalnym i narodowym.
Raport został opracowany na przełomie 2015 i 2016 roku przez prof. Marlenę Plebańską (Fundacja Edukacja na NOWO) oraz dr Alka Tarkowskiego (Centrum Cyfrowe), we współpracy z zespołem ekspertów środowiskowych pracujących pro bono:
oraz w konsultacji z grupą ekspertów reprezentujących środowiska eduakcyjne, biznesowe i pozarządowe.
Jeśli chcesz podpisać się (indywidualnie lub jako instytucja) pod postulatami raportu napisz na kontakt@centrumcyfrowe.pl, w temacie maila pisząc „Cyfryzacja edukacji”.
Pobierz: Jak czytają Polacy – raport końcowy Jak czytają Polacy – skrót raportu
Czy wiecie, jak czytają Polacy? Pewnie wiecie, że czytają mało. Albo, że nie czytają wcale. Albo, że tylko nieco ponad 1/3 z nas czyta więcej niż jedną książkę rocznie. Tyle mówią nam wyniki badań ilościowych prowadzonych przez Bibliotekę Narodową.
Ponieważ w Centrum Cyfrowym zawsze staramy się poznać, jak przebiegają różne procesy – szczególnie te związane z korzystaniem z technologii cyfrowych – przeprowadziliśmy badanie, które pozwoliło nam rozpoznać ziemię iście nieznaną, czyli udział tekstów elektronicznych w obszarze czytania dla przyjemności. Chcieliśmy w ten sposób rozpoznać, jak istnieją obok siebie media tradycyjne (w tym przede wszystkim książka drukowana) i nowe formy korzystania z treści kulturowych.
Było to badanie jakościowe, w skład którego weszły wywiady indywidualne z czytelnikami, wywiady grupowe z bibliotekarzami i badania dzienniczkowe. Do tego oczywiście solidna porcja przeglądu literatury i analiza dyskursu medialnego. I co mamy? Mamy raport, z którego można dowiedzieć się m. in., jak układa się aktywność czytelnicza w ciągu doby.
Jak pokazały nasze badania, poranek to czas silnego korzystania z serwisów społecznościowych – przede wszystkim na smartfonach – które są „trampoliną” przede wszystkim do artykułów i newsów. W ciągu dnia, gdy jesteśmy w biurze, aktywność czytelnicza prowadzona dla rozrywki odbywa się przede wszystkim z wykorzystaniem gazet, w tym wydań elektronicznych, czytanych głównie na komputerów stacjonarnych. Wieczór natomiast to czas książki drukowanej, z którą po prostu kładziemy się do łóżka.
Dowiedzieliśmy się też, że chętnie korzystamy z urządzeń elektronicznych, głownie tabletów, czytając w podróży. Oznacza to, że urządzenia mobilne mogą pełnić funkcję pocket booków, tak kiedyś popularnych.
Chcecie dowiedzieć się więcej? Na pewno chcecie!
Oto nasz raport i jego podsumowanie.
Możecie też posłuchać audycji w Radio dla Ciebie, w której dr hab. Małgorzata Kisilowska i dr Justyna Jasiewicz opowiadały o wynikach tego badania.
Raport powstał w ramach projektu „Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e‑tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać”, realizowanego z programu Obserwatorium Kultury 2015 Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy wsparciu Fundacji Orange.
W poniedziałek, 13 czerwca odbyła się 3. edycja konferencji „Cyfrowe wyzwania”. Tym razem jej tematem przewodnim były związki pomiędzy kompetencjami cyfrowymi oraz różnymi formami uczestnictwa w kulturze – zarówno w zakresie tworzenia treści kultury, jak również korzystania z nich. O naszych założeniach programowych konferencji można przeczytać na stronie jej dedykowanej.
Tu chcemy opowiedzieć, jak było. A było bardzo inspirująco. Konferencja zaczęła się od panelu dyskusyjnego poświęconego czytelnictwu Polaków, który poprzedziła prezentacja wyników ukończonego właśnie przez nas badania Jak czytają Polacy?. Wszystkich, którzy nie mogli wziąć udziału w konferencji zapraszamy na nasz kanał na YouTube, gdzie będzie można obejrzeć wystąpienia prelegentów. Więcej zdjęć.
Późniejsze obrady toczyły się w trzech sesjach. Pierwsza sesja pt. „Cyfrowe praktyki kulturalne” zdominowana była przez wystąpienia opisujące zachowania konsumentów różnych dóbr kultury zapośredniczane przez media cyfrowe. Tu m.in. można było wysłuchać prezentacji dr. Andriusa Suminasa, który mówił o czynnikach, jakie wpływają na wybór książek on-line, np. podczas zakupów w księgarniach internetowych.
Podczas drugiej sesji zatytułowanej „Przełączamy na cyfrową kulturę i sztukę – perspektywa pracowników i twórców kultury” można było wysłuchać m.in. wystąpienia Łukasza Maźnicy, który mówił m.in. o tym, jakie są bariery utrudniające korzystanie z cyfrowych zasobów instytucji kultury. Ostatnia sesja, „Uczymy (się) kompetencji cyfrowych”, została poświęcona problematyce edukacji cyfrowej, zarówno dzieci, jak również użytkowników bibliotek akademickich oraz monografii naukowych, a więc studentów i badaczy.
Pokłosiem konferencji będzie tom tematyczny „Kultury Popularnej”, jednak na ten trzeba będzie poczekać najprawdopodobniej do końca roku.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Obserwatorium Kultury 2015, przy wsparciu Fundacji Orange, projekt pt. „Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e-tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać”.
W tym numerze Kserokopii piszemy o prawie pokrewnym wydawców, wyroku TSUE w sprawie prywatnego kopiowania, nowym raporcie Obserwatorium ds. naruszeń praw własności intelektualnej przy EUIPO oraz o tym, co oznacza w prawie unijnym prawo podawania do publicznej wiadomości. Polecamy również kampanię best case scenarios, wystąpienie RPO w sprawie zatrzymań komputerów, inicjatywę Open Music oraz tekst będący próbą odpowiedzi na pytanie, co sprawa że muzea są przyjazne użytkownikom.
Prawo pokrewne wydawców
Wczoraj upłynął termin na przedstawianie stanowisk w konstulacjach publicznych Komisji Europejskiej dotyczących prawa pokrewnego wydawców. Nasze stanowisko można znaleźć na blogu. W ostatnich dniach trwania konsultacji wiele osób zabrało głos m.in. na blogach Copyright Untangled i Kluwer Copyright, Independent.ie, na stronie Italian Academy of the Internet Code (IAIC), Techdirt, czy w artykule Tilla Kreutzera.
Best case scenarios
Trwa czerwcowa kampania Stowarzyszenia Communia, którego jesteśmy członkiem, prezentująca 4 najlepsze wyjątki prawa autorskiego, które ułatwiają dostęp do kultury i edukacji obywatelom w całej Europie. Komisja Europejska powinna przyjrzeć się najlepszym praktykom stosowanym w państwach członkowskich i włączyć je do reformy na poziomie wspólnotowym. Do tej pory opublikowano analizy dotyczące wolności panoramy (Portugalia) i parodii (Francja).
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej o prywatnym kopiowaniu
System, w którym państwo wypłaca twórcom rekompensatę za prywatne kopiowanie, może być niezgodny z prawem UE. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C‑470/14. System opłaty reprograficznej pobieranej przy sprzedaży sprzętu wydaje się bezpieczniejszy, ale przy okazji tej sprawy rzecznik generalny Maciej Szpunar bardzo trafnie wskazał powody, które czynią ten system ułomnym. O wyroku pisze Dziennik Internautów i IPKat.
Maszynowa analiza danych i tekstu (text and data mining, TDM) jest narzędziem przyszłości w pracy z danymi dla nauki i dla biznesu. Właściwa diagnoza barier oraz korzystnych uwarunkowań ekonomicznych i prawnych jest kluczowa dla utworzenia właściwych ram wolności naukowej i gospodarczej TDM na poziomie UE.
W ramach projektu FutureTDM, prowadzonego w konsorcjum międzynarodowym w ramach Horizon 2020 i wraz z Campus Warsaw, Centrum Cyfrowe zaprasza na spotkanie o ekonomicznych i prawnych wyzwaniach dla TDM.
Knowledge Cafe odbędzie się 21 czerwca w Campus Warsaw w godz. 15:00-17:00
Zapraszamy do rozmowy praktyków:
Szczegóły dot. lokalizacji i formatu wydarzenia można pobrać tutaj: FTDM Knowledge Cafe Invitation. Spotkanie odbędzie się w języku angielskim.
Organizatorzy:
