W tym numerze Kserokopii piszemy o prawie pokrewnym wydawców, wyroku TSUE w sprawie prywatnego kopiowania, nowym raporcie Obserwatorium ds. naruszeń praw własności intelektualnej przy EUIPO oraz o tym, co oznacza w prawie unijnym prawo podawania do publicznej wiadomości. Polecamy również kampanię best case scenarios, wystąpienie RPO w sprawie zatrzymań komputerów, inicjatywę Open Music oraz tekst będący próbą odpowiedzi na pytanie, co sprawa że muzea są przyjazne użytkownikom.
Prawo pokrewne wydawców
Wczoraj upłynął termin na przedstawianie stanowisk w konstulacjach publicznych Komisji Europejskiej dotyczących prawa pokrewnego wydawców. Nasze stanowisko można znaleźć na blogu. W ostatnich dniach trwania konsultacji wiele osób zabrało głos m.in. na blogach Copyright Untangled i Kluwer Copyright, Independent.ie, na stronie Italian Academy of the Internet Code (IAIC), Techdirt, czy w artykule Tilla Kreutzera.
Best case scenarios
Trwa czerwcowa kampania Stowarzyszenia Communia, którego jesteśmy członkiem, prezentująca 4 najlepsze wyjątki prawa autorskiego, które ułatwiają dostęp do kultury i edukacji obywatelom w całej Europie. Komisja Europejska powinna przyjrzeć się najlepszym praktykom stosowanym w państwach członkowskich i włączyć je do reformy na poziomie wspólnotowym. Do tej pory opublikowano analizy dotyczące wolności panoramy (Portugalia) i parodii (Francja).
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej o prywatnym kopiowaniu
System, w którym państwo wypłaca twórcom rekompensatę za prywatne kopiowanie, może być niezgodny z prawem UE. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C‑470/14. System opłaty reprograficznej pobieranej przy sprzedaży sprzętu wydaje się bezpieczniejszy, ale przy okazji tej sprawy rzecznik generalny Maciej Szpunar bardzo trafnie wskazał powody, które czynią ten system ułomnym. O wyroku pisze Dziennik Internautów i IPKat.
Maszynowa analiza danych i tekstu (text and data mining, TDM) jest narzędziem przyszłości w pracy z danymi dla nauki i dla biznesu. Właściwa diagnoza barier oraz korzystnych uwarunkowań ekonomicznych i prawnych jest kluczowa dla utworzenia właściwych ram wolności naukowej i gospodarczej TDM na poziomie UE.
W ramach projektu FutureTDM, prowadzonego w konsorcjum międzynarodowym w ramach Horizon 2020 i wraz z Campus Warsaw, Centrum Cyfrowe zaprasza na spotkanie o ekonomicznych i prawnych wyzwaniach dla TDM.
Knowledge Cafe odbędzie się 21 czerwca w Campus Warsaw w godz. 15:00-17:00
Zapraszamy do rozmowy praktyków:
Szczegóły dot. lokalizacji i formatu wydarzenia można pobrać tutaj: FTDM Knowledge Cafe Invitation. Spotkanie odbędzie się w języku angielskim.
Organizatorzy:
W miniony weekend mieliśmy przyjemność gościć u siebie Michaela P. Edsona, który był pierwszym dyrektorem działu do spraw Sieci i Strategii Nowych Mediów w Smithsonian Institution. Obecnie zaś zajmuje się wspieraniem instytucji kultury, w tym zwłaszcza muzeów, w procesie wypracowywania strategicznego myślenia o wykorzystaniu technologii oraz projektowaniu rozwoju i przyszłości instytucji, z uwzględnieniem zmieniających się potrzeb użytkowników.
Po zakończeniu konferencji, w sobotę, Michael Edson wspólnie z Kamilem Śliwowskim, poprowadzili warsztat dla pracowników instytucji kultury poświęcony efektywnemu wypracowywaniu strategii cyfrowych. Podczas warsztatu uczestnicy pracowali w trzech grupach nad prototypami strategii, które kładły nacisk na różne aspekty misji instytucji: udostępnianie, budowanie zaangażowania publiczności, oddziaływanie w skali globalnej.
Punktem odniesienia dla pracy warsztatowej były doświadczenia zgromadzone przez Michaela Edsona podczas pracy nad strategią cyfrową dla Smithsonian Institution, która stworzona została w całości na Wiki i dostępna jest tutaj.
W sobotę po południu w Muzeum Warszawskiej Pragi odbył się także wykład analizujący czynniki wpływające na powodzenie lub niepowodzenie prac nad strategiami cyfrowymi i ich wdrożeniem. Wykład był skróconą wersją wystąpienia, któremu towarzyszy prezentacja dostępna tutaj.
Dla wszystkich tych, którzy mieli inne plany na sobotnie popołudnie mamy dobrą wiadomość – nagranie z wykładu można obejrzeć tutaj!
Wykład i warsztat zorganizowany zostały we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, które było organizatorem i gospodarzem konferencji „Jewish Cultural Heritage. Projects, Methods, Inspirations”, która odbyła się w dniach 8-10 czerwca 2016 w Warszawie.
Program konferencji dostępny jest tutaj: http://www.polin.pl/pl/oferta-edukacyjna-konferencja-zydowskie-dziedzictwo-kulturowe/program
Podczas konferencji Michael P. Edson wygłosił także otwarty wykład pt. „Ciemna materia – rola internetu w społeczeństwie a przyszłość instytucji pamięci”. Szczegółowe informacje o wykładzie i sesji prezentacji, która mu towarzyszy dostępne są tutaj: http://www.polin.pl/sites/default/files/ksiega_abstaktow_i_program_konferencji_30_05-2016.pdf
Już 13 czerwca odbędzie się trzecia edycja konferencji „Cyfrowe wyzwania”. Szczegółowy program konferencji Abstrakty wystąpień
W tym roku dyskutować będziemy na temat relacji pomiędzy kompetencjami cyfrowymi a uczestnictwem w kulturze z perspektywy twórców i użytkowników, a także instytucji, które pełnią rolę mediatorów między nimi.
Oprócz interesujących wystąpień, wysłuchamy podsumowania wyników najnowszych badań czytelnictwa oraz debaty ekspertów na temat tego, jak czytają Polacy. Chcemy odpowiedzieć na pytanie, jak korzystanie z technologii cyfrowych wpływa na tradycyjne formy uczestnictwa w kulturze, czyli w czytaniu przede wszystkim. Poza tym przed nami trzy sesje: Cyfrowe praktyki kulturalne, Przełączamy na cyfrową kulturę i sztukę – perspektywa pracowników i twórców kultury oraz Uczmy (się) kompetencji cyfrowych – kształcenie kompetencji cyfrowych.
Zaczynamy o 10.00 w Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32.
Zapraszamy do zapoznania się z programem konferencji oraz abstraktami poszczególnych wystąpień. Odpowiedzi na wszelkie pytania nt. konferencji można uzyskać pisząc na adres: cyfrowe.wyzwania@gmail.com
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Obserwatorium Kultury 2015, przy wsparciu Fundacji Orange, projekt pt. „Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e-tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać”.
W tym numerze Kserokopii zachęcamy do zapoznania się z naszym stanowiskiem w sprawie wolności panoramy i prawa pokrewnego wydawców, akcją Copyfails o tym, jak prawo autorskie nie działa i tekstem odpowiadającym na pytanie, dlaczego mechaniczna analiza danych jest tak ważna. Piszemy również o braku działania Światowej Organizacji Właśności Intelektualnej na rzecz dostosowania prawa autorskiego do potrzeb edukacyjnych, przejęciu bazy SSRN przez wydawnictwo Elsevier i o ciekawych wyrokach ze Stanów Zjednoczonych i Niemiec.
Wraz z innymi organizacjami i instytucjami (Wikimedia Polska, Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO), Fundacja Culture Shock, Fundacja Humanites, Internet Society, Instytut Kultury Miejskiej, Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie, Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych) przedstawiliśmy swoje stanowisko w konsultacjach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotyczących prawa panoramy i prawa pokrewnego wydawców. Chcemy, żeby projekty takie jak Wikipedia nadal działały i aby każdy mógł publikować zdjęcia z wakacji. Powiedzieliśmy TAK prawu panoramy. Chcemy, żeby internet nadal oparty był na wymianie linków, agregaty informacji istniały i żeby bez obaw można było polecać swoje ulubione artykuły znajomym przez portale społecznościowe. Powiedzieliśmy NIE prawu pokrewnemu wydawców.
Prawo autorskie miało wspierać kreatywność, ale obecnie jest to przestarzały, skomplikowany system, którego stosowanie nieraz zagraża użytkownikom. Na szczęście są sposoby, żeby prawo autorskie naprawić, a unikalną do tego okazją jest jego planowana reforma w UE. Komisja Europejska powinna przyjrzeć się najlepszym praktykom stosowanym w państwach członkowskich i włączyć je do reformy na poziomie wspólnotowym. Stowarzyszenie Communia prezentuje 4 najlepsze wyjątki prawa autorskiego, które powinny ułatwiać dostęp do kultury i edukacji obywatelom w całej Europie.
We wrześniu Komisja Europejska ma przedstawić pakiet dotyczący reformy prawa autorskiego w Unii Europejskiej. European Digital Rights initiative postanowiła zebrać dowody na to, że obecnie funkcjonujące ramy prawne się nie sprawdzają. W ramach serii Copyfails zidentyfikowali 9 obszarów, które wymagają reformy – zachęcamy do zapoznania się z ich materiałami.
Od lat na forum Światowej Organizacji Własności Intelektualnej trwa dyskusja na temat wprowadzenia obowiązkowego dozwolonego użytku edukacyjnego w prawie autorskim. Niestety, do tej pory śledzimy jedynie debatę, a brakuje konkretnych rozwiązań. O oczekiwaniach wobec WIPO pisze Timothy Vollmer na blogu “Copyright untangled”.
Otwarte dane i big data to potencjał sam w sobie. Jednak aby w pełni go wykorzystać, potrzebujemy maszynowej analizy danych i tekstu. Dopiero wtedy możemy korzystać z „actionable intelligence” – pisze Jan Strycharz na blogu FutureTDM.
SSRN, największa baza otwartych tekstów naukowych, została kupiona przez wydawnictwo Elsevier, które prezentuje skrajnie odmienne podejście do otwartości w nauce. O tym, co to znaczy dla środowiska naukowego i w jaki sposób podmioty finansujące naukę są odpowiedzialne za otwartość, przeczytacie na blogu Sauropod Vertebra Picture of the Week
Niemiecki Trybunał Konstytucyjny orzekł ostatnio, że prawo autorskie nie zawsze jest ważniejsze niż wolność artystyczna. Trybunał stwierdził, że wykorzystywanie “sampli” (wycinków utworów) jest dopuszczalne ze względu na wolność artystyczną twórcy, których z nich korzysta – nawet jeśli samo korzystanie z wycinków narusza prawo autorskie twórcy utworu oryginalnego. Więcej o sprawie pisze ArsTechnica i IPKat.
Zdjęcia udostępniane przez Kancelarię Prezydenta można wykorzystywać w bardzo ograniczony sposób – urzędnicy odmawiają korzystania z otwartych licencji w obawie o “powagę urzędu”. Marcin Maj z Dziennika Internautów podjął w tej sprawie interwencję.Nic nie wskazuje jednak na to, żebyśmy mogli w niedługim czasie korzystać ze zdjęć powstałych za pieniądze podatników.
W ostatnich tygodniach opinia publiczna w Stanach Zjednoczonych żyła procesem Oracle vs. Google. Po ciągnącej się 6 lat batalii między Google a Oracle o legalność użycia API Javy w Androidzie w końcu zapadła decyzja, która pozwoliła Google odetchnąć z ulgą. Sąd orzekł, że Google wykorzystując zamknięte API Javy w Androidzie nie naruszyło praw autorskich Oracle, traktując to jako ,,dozwolony użytek”. Więcej o sprawie pisze Electronic Frontier Foundation, Guardian, Rzeczpospolita i ArsTechnica.
Spot parodiujący „Wiadomości” TVP 1, przygotowany przez satyryka Jacka Fedorowicza i wyświetlony przez Nowoczesną na Skwerze Wolnego Słowa, skrytykowała szefowa „Wiadomości” Marzena Paczuska. Partia polityczna odpowiedziała, że taki rodzaj twórczości jest zgodny z prawem autorskim jako parodia. O sprawie pisze Gazeta Wyborcza.
Zapraszamy na wykład Michaela P. Edsona i warsztat z jego udziałem w sobotę 11 czerwca 2016.
Michael Peter Edson był pierwszym dyrektorem działu do spraw Sieci i Strategii Nowych Mediów w Smithsonian Institution, obecnie zaś zajmuje się wspieraniem instytucji kultury, w tym zwłaszcza muzeów, w procesie wypracowywania strategicznego myślenia o wykorzystaniu technologii oraz projektowaniu rozwoju i przyszłości instytucji, z uwzględnieniem zmieniających się potrzeb użytkowników.
Podczas swojego wykładu podzieli się doświadczeniem zgromadzonym w pracy nad tworzeniem strategii cyfrowych oraz opowie o własnym przepisie na to, jak mądrze i sposób zrównoważony przenieść swoją instytucję w przyszłość.
Tego samego dnia, w sobotę odbędzie się warsztat z Michaelem Edsonem, na który zapraszamy pracowników instytucji kultury. Jeśli chcesz wziąć w nim udział, zgłoś się wypełniając formularz: http://bit.ly/1t0MrUe Liczba miejsc ograniczona. Na zgłoszenia czekamy do wtorku 7 czerwca.
Jak strategicznie myśleć o wykorzystywaniu nowych technologii w instytucjach kultury? Co mogą nam dać technologie, działania labowe i otwartość zasobów? Podczas warsztatu będziemy wspólnie pracować nad tym, w jaki sposób strategie cyfrowe, polityki otwartości, (media)laby oraz narzędzia partycypacyjne (np. angażowanie odbiorców w proces kuratorowania treści) mogą pomóc w realizacji misji i strategii instytucji.
Organizatorzy zapewniają napoje i przekąski.
Formularz rejestracyjny znajduje się tutaj: http://bit.ly/1t0MrUe
Michael Edson jest wizjonerem zajmującym się cyfrową transformacją w sektorze kultury. Był pierwszym dyrektorem działu do spraw Sieci i Strategii Nowych Mediów w Smithsonian Institute, a obecnie jest zastępcą dyrektora i szefem działu cyfrowego Muzeum Narodów Zjednoczonych (UN Live Museum for Humanity), nowej instytucji, która ma mieć swą siedzibę w Kopenhadze w Danii i innych miejscach na całym świecie. Michael jest również zasłużonym członkiem prezydium Rady Bibliotek i Informacji Naukowej (CLIR) w USA i członkiem rady doradczej OpenGLAM (Gallery, Library, Archive and Museum) przy Open Knowledge Foundation. Jest pomysłodawcą inicjatywy Openlab Workshop, która działa na rzecz przyspieszenia zmianw sektorze GLAM i wzmocnienia ich efektów. Należy także do grona absolwentów O’Reilly Foo Camp. Magazyn Washingtonian określił go mianem „Tytana Technologii”.
Więcej informacji: michaelpeteredson.wikispaces.com
Wykład organizowany jest we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, które jest organizatorem i gospodarzem konferencji „Jewish Cultural Heritage. Projects, Methods, Inspirations”, która odbywa się w dniach 8-10 czerwca 2016 w Warszawie.
☛ Program konferencji dostępny jest tutaj: http://www.polin.pl/pl/oferta-edukacyjna-konferencja-zydowskie-dziedzictwo-kulturowe/program
☛ Strona wydarzenia na Facebooku: https://www.facebook.com/events/561716057321144/
Podczas konferencji Michael P. Edson wygłosił także otwarty wykład pt. „Ciemna materia – rola internetu w społeczeństwie a przyszłość instytucji pamięci”.
Szczegółowe informacje o wykładzie i sesji prezentacji, która mu towarzyszy dostępne są tutaj: http://www.polin.pl/sites/default/files/ksiega_abstaktow_i_program_konferencji_30_05-2016.pdf
The conference in POLIN Museum is supported from the Norway and EEA Grants by Iceland, Liechtenstein and Norway.
W tym numerze Kserokopii piszemy zarówno o kwestiach z Polski (ustawa antyterrorystyczna, odpowiedzialność dyscyplinarna za copyright trolling czy konferencja w Senacie nt. prawa autorskiego), ale też o sprawach z areny międzynarodowej: kolejnych konsultacjach Komisji Europejskiej dotyczących reformy prawa autorskiego, dyskusji o potrzebie reformy ochrony własności intelektualnej w Australii czy wyroku w sprawie odpowiedzialności pośredników z Włoch. Ponadto zachęcamy do lektury inspirujących tekstów o tym, kto jest twórcą w XXI wieku i jak otwartość może nam pomóc pokonać raka.
W ramach trwających prac nad Jednolitym Rynkiem Cyfrowym Komisja Europejska pyta tym razem o wolność panoramy i prawa pokrewne wydawców. O ile pierwszemu mówimy zdecydowane TAK, to drugiemu się zdecydowanie sprzeciwiamy. Dlaczego? Możecie o tym przeczytać na naszym blogu i w artykułach stowarzyszenia Communia. Zachęcamy do wzięcia udziału w konsultacjach – na stronie youcanfixcopyright znajduje się przewodnik po konsultacjach w języku polskim.
Temat nie dotyczy bezpośrednio prawa autorskiego, ale modelu funkcjonowania internetu – więc jest dla nas bardzo ważny. W projekcie ustawy antyterrorystycznej, której pierwsze czytanie będzie miało najprawdopodobniej miejsce dzisiaj, znajduje się zapis o możliwości zablokowania danych informatycznych do 5 dni, bez decyzji sądu. Naszym zdaniem jest co najmniej 7 powodów, dla których ten pomysł jest po prostu groźny. Wraz z innymi organizacjami zabraliśmy również głos w debacie na temat projektu ustawy w kontekście wolności słowa. (więcej…)
Szczegółowy program konferencji
13 czerwca odbędzie się trzecia edycja konferencji „Cyfrowe wyzwania”. W tym roku chcemy przyjrzeć się przede wszystkim relacji pomiędzy kompetencjami cyfrowymi a uczestnictwem w kulturze. Interesuje nas zarówno perspektywa użytkownika, jak również twórcy i – w oczywisty sposób – problem edukacji cyfrowej. Ale to nie wszystko!
Podczas konferencji przedstawimy też wyniki naszego najnowszego badania, w którym sprawdzamy, jak dostępność mobilnych urządzeń ICT wiąże się z… czytaniem. Uzyskane przez nas wyniki pozwalają w interesujący sposób uzupełnić perspektywę badań czytelnictwa prowadzonych przez Bibliotekę Narodową czy Polską Izbę Książki, zarówno w zakresie wyników, jak również zastosowanej metodologii. Szczegółowy program konferencji jest bardzo intensywny, więc jesteśmy przekonani, że będzie inspirująco i porywająco.
Ramowy program konferencji
Odpowiedzi na wszelkie pytania nt. konferencji można uzyskać pisząc na adres: cyfrowe.wyzwania@gmail.com
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Obserwatorium Kultury 2015, przy wsparciu Fundacji Orange, projekt pt. „Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e-tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać”.
W marcu tego roku miałam okazję wziąć udział jako mentorka w organizowanym w Kapsztadzie Institute for Open Leadership, powołanym przez Open Policy Network, międzynarodową organizację, której Centrum Cyfrowe jest współzałożycielem.
Kapsztad widziany z Góry Stołowej. zdj. Timothy Vollmer, CC-BY
IOL za cel stawia sobie budowanie społeczności liderów otwartości. Opiera się na mentoringu i możliwości bezpośredniej rozmowy z ekspertami z różnych obszarów otwartości – od nauki, przez edukację, po tzw. sektor GLAM (Galleries, Libraries, Archives Museum, który w Polsce nazywamy Otwartymi Instytucjami Kultury). W ramach rocznych projektów uczestnicy i uczestniczki wspierani przez mentorów i siebie nawzajem mają za zadanie opracować politykę otwartości.
Polityki otwartości są jedną z dróg wprowadzania zasad otwartości w instytucjach publicznych. To odgórne działania, zazwyczaj uzupełniające się z procesami oddolnymi, np. inicjatywami otwierania zasobów wyłaniającymi się wewnątrz organizacji. Wdrożenie takich polityk wymaga więc działań rzeczniczych, prowadzonych zazwyczaj z zewnątrz instytucji. Zapewnienie otwartości zasobów jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę fakt, że coraz więcej materiałów digitalizowanych i tworzonych w tych instytucjach jest wynikiem grantów publicznych i prywatnych.
Dziennik Anny Frank to jedno z najważniejszych i najbardziej wstrząsających świadectw Zagłady, widzianej oczyma młodej 
dziewczynki – Żydówki mieszkającej w Amsterdamie. Choć powinniśmy mówić raczej o Dziennikach, bo istnieją aż trzy wersje tych pamiętników.
Od 26 kwietnia możesz zobaczyć opublikowany przez nas Dziennik Anny Frank. Zajrzyj na www.annefrank.centrumcyfrowe.pl. Znajdziesz tam też wiele ciekawych materiałów. Powiedz o tym całemu światu #ReadAnneDiary .
Anne Frank spisywała swoje wspomnienia i obserwacje z życia w ukryciu od lipca 1942 do sierpnia 1944. Jej pierwotne zapiski, które zaczęła spisywać w zeszycie będącym prezentem na 13 urodziny, to tzw. wersja A. Niestety nie wszystkie jej notesy z tego okresu przetrwały – brakuje sporej części zapisków z 1943.
Na wiosnę 1944 Anne usłyszała przez radio odezwę rządu holenderskiego by przechowywać notatki i pamiętniki z okresów wojny, tak aby można było je wydać po jej zakończeniu. Dziewczynka postanowiła więc przerobić zapisy z pamiętnika na powieść, żeby mieć gotowy materiał po odzyskaniu niepodległości przez Holandię. Ta wersja nazywana jest wersją B.
Niestety, 4 sierpnia 1944 hitlerowcy znaleźli kryjówkę rodziny Franków. Wszyscy zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen. Anne zmarła tam na tyfus w lutym 1945, wojnę przeżył jedynie jej ojciec, Otto Frank, który po wojnie postanowił opublikować dziennik Anny. Wersja przez niego opracowana, wydana pod tytułem “Het Achterhuis” w 1947, to tzw. wersja C. Jest to najbardziej popularna wersja dzienników, przetłumaczona na ponad 60 języków. Oryginalne zapiski (wersja A i B) zostały wydane dopiero w 1986 przez Holenderski Instytut Studiów nad wojną, holocaustem i ludobójstwem (NIOD).
Jutro na naszym blogu – dlaczego Dziennik Anny Frank jest tak ważny w dyskusji o harmonizacji prawa autorskiego i zniesieniu geoblockingu.
Strona z „De Dagboeken van Anne Frank” – wydania z 2001 zawierającego trzy wersje.
Grafika akcji została przygotowana przez Vivid Studio z wykorzystaniem zdjęcia nieznanego autora, które znajduje się w domenie publicznej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Anne_Frank#/media/File:AnneFrankSchoolPhoto.jpg. Elementy graficzne akcji dostępne są na licencji CC0.
