W tym numerze Kserokopii zachęcamy do lektury tekstów z tygodnia prawa autorskiego oraz analizy tego, co zmiana prezydencji w Unii Europejskiej (obecnie sprawuje ją Bułgaria) może oznaczać dla reformy prawa autorskiego. Ponadto prezentujemy film przedstawiający europosłów sprzeciwiających się pomysłowi cenzury treści online, a także najbardziej medialne sprawy sądowe ze Stanów Zjednoczonych. Miłej lektury!
Tydzień prawa autorskiego
W dnia 15-21 stycznia trwał tydzień prawa autorskiego (#copyrightweek) – teksty napisane przez różne organizacje z tej okazji można znaleźć na stronie EFF. W tym roku w ramach tygodnia omawiano takie tematy jak domena publiczna, sprawowanie kontroli nad sprzętem, transparentność, ochronę pośredników przed odpowiedzialnością za naruszenia prawa autorskiego i prawo autorskie jako narzędzie cenzury. Jako Centrum Cyfrowe również braliśmy udział w tej inicjatywie – zapraszamy do lektury tekstu na naszym blogu “Prawo autorskie nie powinno być mechanizmem cenzury treści w sieci”.
Opóźnienia w implementacji dyrektywy o zbiorowym zarządzaniu
Po raz kolejny nie udało się Polsce wdrożyć dyrektywy w przewidzianym czasie – tym razem opóźnienie dotyczy dyrektywy z 2014 roku w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi. Komisja Europejska podjęła kroki prawne i skierowała sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Projekt ustawy jest obecnie na etapie uzgodnień w Radzie Ministrów. Więcej o sprawie można przeczytać na portalu Forsal.
Medialna sprawa ze Stanów Zjednoczonych
Grumpy Cat, amerykańska kotka, która stała się „osobowością internetową” (rozpoznawalna ze względu na marudny wygląd pyszczka) wygrała 710 tysięcy dolarów w procesie dotyczącym łamania praw autorskich. Oczywiście nie sama kotka wygrała proces, ale firma Grumpy Cat Limited posiadająca prawa do jej wizerunku. Więcej o sprawie napisano na portalu BBC i w The Guardian.
Gage Skidmore, CC BY-SA, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grumpy_Cat_by_Gage_Skidmore.jpg
Wraz z początkiem roku 2018 do domeny publicznej trafiły prace Lilly Reich – modernistycznej projektantki, współpracowniczki Miesa van der Rohe – jednego z czołowych architektów modernizmu, drugiej kobiety, która znalazła się w gronie nauczycieli Bauhausu – nowatorskiej uczelni artystyczno-rzemieślniczej, która zmieniła oblicze architektury i projektowania.
Duet Reich & van der Rohe zasłynął wieloma realizacjami – od projektów mebli, po architekturę. Reich była dyrektorką artystyczną odpowiedzialną za niemieckie zaangażowanie w światową wystawę w Barcelonie, na którą van der Rohe zaprojektował słynny Pawilon barceloński. Wspólnie opracowali projekt jego wnętrz, podobnie jak wnętrz Willi Tugendhatów – budynków uważanych za jedne z ważniejszych realizacji modernistycznych. Ich wspólnym dziełem są także krzesła: Barcelona Chair oraz – mniej znane – Brno Chair.
Kariera Lilly Reich rozwijała się wartko jeszcze zanim poznała van der Rohe – własne studio otworzyła w wieku 29 lat, a sześć lat później (w 1920 roku) została dyrektorką Deutsche Werkbund (Niemiecki Związek Twórczy), będąc jednocześnie pierwszą kobietą na tym stanowisku. Deutsche Werkbund powstał jako zrzeszenie artystów, projektantów, architektów i inżynierów, a jego działalność znacząco przyczyniła się do popularyzowania architektury modernistycznej w Niemczech. Jako jego dyrektorka, Lilly Reich zajmowała się planowaniem i kuratorowaniem pokazów niemieckich projektantów. To właśnie tam poznała Miesa, z którym związała swoje profesjonalne i prywatne życie na kolejne lata.
Projekt do mieszkania dla singla, Lilly Reich, źródło: https://www.widewalls.ch/artist/lilly-reich/
W Pracowni Otwartej Kultury podwójnie cieszymy się z przejścia prac Reich do domeny publicznej. Po pierwsze, jak zawsze, cieszy nas uwalnianie się praw do kolejnych ważnych dla historii kultury zasobów, które mogą być twórczo przetwarzane i wykorzystywane swobodnie przez wszystkich, także dla celów komercyjnych. Po drugie, uwolnienie dzieł Reich i – tym samym – poszerzenie zasięgu ich oddziaływania, w praktyce może pomóc popularyzować jej dorobek wśród szerszej publiczności, na co – jesteśmy przekonani – zasługuje. A dla kobiecej ekipy Pracowni Otwierania Kultury Lilly Reich stanowi świetny materiał na patronkę w rozpoczętym właśnie roku 2018. Odwaga w poszukiwaniu rozwiązań niestandardowych i wdrażaniu pomysłów tworzonych z myślą o przyszłości to coś, co chętnie wpisujemy w nasze plany na nadchodzący rok.
Domena publiczna (ang. public domain) to dobro wspólne, zbiór utworów, z których każdy może korzystać bezpłatnie i wyłącznie z ograniczeniami wynikającymi z autorskich praw osobistych, ponieważ wygasły już do nich autorskie prawa majątkowe, bądź utwory te nigdy nie były przedmiotem prawa autorskiego.
Pracownia Otwierania Kultury to przestrzeń laboratoryjna wspierająca publiczną misję instytucji kultury poprzez przybliżanie otwartych cyfrowych zasobów dziedzictwa ich odbiorcom. Pracownia służy dzieleniu się wiedzą, budowaniu kompetencji i tworzeniu narzędzi.
W sprawdzeniu, kto jeszcze przeszedł w tym roku do domeny publicznej pomoże Wam lista polskojęzycznej Wikipedii i lista angielskojęzycznej Wikipedii.
Styczeń jako miesiąc domeny publicznej celebrujemy w tym roku pięknymi kolażami od Studio Lekko, które stanowią przykład możliwości wykorzystania zasobów współtworzących zasób należący do nas wszystkich.
Kolaże możecie pobrać w formie plakatu i pocztówki, klikając na obrazki poniżej:
Jesteś nauczycielką lub nauczycielem matematyki? Szukasz nowych rozwiązań, pomysłów i narzędzi? Tworzysz własne materiały edukacyjne i chcesz się nimi dzielić z innymi?
Chcesz przeżyć przygodę przy okazji ucząc się czegoś nowego? Zależy Ci, żeby szkoła była bardziej otwarta i bliżej ucznia? A może kochasz nowoczesne technologie w edukacji?
Zachęcamy was do podjęcia ryzyka i wzięcia udziału w pilotażowych warsztatach dla nauczycieli matematyki. Spółdzielnia Otwartej Edukacji to projekt oparty na współpracy nauczycieli, środowisk, idei. Osób myślących o nauce przez pryzmat współczesnych metod zarządzania i projektowania. Projekt, który jest pierwszym krokiem na drodze do otwartego myślenia o edukacji.
Projekt składa się z 4 weekendowych warsztatów w Warszawie i pracy zdalnej. W czasie warsztatów nauczyciele poznają trendy w edukacji, projektowaniu i tworzeniu materiałów edukacyjnych. Dowiedzą się, czym jest UX, agile czy OZE i co te pojęcia mają wspólnego z edukacją. Poznają osoby, którym zależy na edukacji, które pracują w różnych środowiskach i mają różne doświadczenia. Poczują moc współpracy i ducha odświeżającej nowości.
Udział w warsztatach jest bezpłatny, organizatorzy opłacają koszty przejazdu (do ustalonej wcześniej sumy) i noclegu (w pokojach dwuosobowych).
Więcej informacji można znaleźć w załączniku: Spółdzielnia-Otwartej-Edukacji
Chętnych nauczycieli zapraszam do kontaktu: aczetwertynska@centrumcyfrowe.pl
W związku z Nowym Rokiem w tym numerze Kserokopii przede wszystkim cieszymy się z nowości, które pojawiły się domenie publicznej. Polecamy również podsumowanie dotyczące europejskiej reformy prawa autorskiego przygotowane przez Communię oraz sprawy dotyczące działalności Spotify i Ubera. Zachęcamy także do przeczytania artykułu na temat roszczeń prawnoautorskich dotyczących białego szumu.
CO NOWEGO W SIECI
Nowy Rok, czyli nowości w domenie publicznej 2018
Jak co roku,1 stycznia, obchodziliśmy Dzień Domeny Publicznej. W tym roku autorskie prawa majątkowe wygasły do twórczości osób, które zmarły 1947 roku. O nowościach w domenie publicznej przeczytacie na portalu publicdomainreview.org oraz otwartezasoby.pl. Z okazji święta Domeny Publicznej mamy dla niej 3 życzenia, o których przeczytacie w tekście Alka Tarkowskiego “Jesteśmy z domeny publicznej”. Niezmiennie natomiast polecamy naszą Pracownię Otwierania Kultury, która wspiera instytucje kultury w tworzeniu innowacji opartych o zdigitalizowane zasoby kultury będące w domenie publicznej.
Prawa autorskie do białego szumu?
Biały szum to dźwięki wydawane przez sprzęty domowe takie jak suszarki, czy lodówki. Nagrania białego szumu cieszą się popularnością głównie wśród osób mających problem ze snem. Jeden z takich filmów zamieścił na swoim kanale na YouTubie Sebastian Tomczak. Jak podaje TorrentFreak na początku tego roku Tomczak dostał związku z zamieszczeniem nagrania aż pięć skarg na naruszenie praw autorskich. Sytuacja po raz kolejny pokazuje, że filtry antypirackie (takie jak system ContentID stosowany przez YouTube) nie radzą sobie z rozpoznawaniem domeny publicznej co prowadzi do blokowania legalnych treści.
Spotify pozwany na 1,6 miliarda dolarów za naruszenia praw autorskich
Amerykański wydawca muzyczny Wixen Music Publishing pozwał platformę Spotify żądając 1,6 miliarda dolarów w związku z bezprawnym wykorzystywaniem kilkudziesięciu tysięcy nagrań. Wixen Music Publishing zarządza prawami do utworów The Doors, Janis Joplin czy Carlosa Santany. Jak informuje Reuters prawnicy reprezentujący wydawcę twierdzą, że ponad 20 procent utworów dostępnych na Spotify jest udostępnianych bez zgody uprawnionych. Więcej o tej sprawie można przeczytać między innymi w Rzeczpospolitej, Teraz Rock i Onecie.
ŚWIAT SIĘ ZMIENIA, PRAWO AUTORSKIE TEŻ
7 sposobów na naprawienie prawa autorskiego w UE
Nadejście 2018 roku oznacza, że to już trzeci rok dyskusji na temat europejskiej reformy prawa autorskiego. Wszelkie znaki wskazują, że w tym roku jest szansa na to, że nowa dyrektywa dotycząca praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym zostanie ostatecznie przyjęta. Dla przypomnienia, o co głównie toczy się debata polecamy artykuł przygotowany przez Communię dotyczący siedmiu sposobów na uratowanie reformy praw autorskich w 2018 roku.
Reforma licencjonowania muzyki w USA
Pod koniec grudnia w USA przyjęto długo oczekiwaną ustawę, której celem jest uproszczenie licencjonowania muzyki w sieci i zwiększenie opłat licencyjnych na rzecz posiadaczy praw autorskich. Jak podaje the1709blog ustawę popierają zarówno wydawcy muzyczni, jak i organizacje reprezentujące użytkowników.
A TYMCZASEM SĄDY
Uber nie jest platformą cyfrową
20 grudnia Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że działalność Ubera jest usługą transportową, a nie jak przekonywała korporacja jedynie aplikacją, która umożliwia nawiązywanie kontaktów między pasażerami a kierowcami. Jak zaznacza serwis IP w Sieci wyrok może mieć duże znaczenie dla wszystkich platform internetowych, które pośredniczą lub agregują usługi.
W tym numerze Kserokopii prezentujemy kolejne głosy sprzeciwu wobec proponowanego kształtowi reformy prawa autorskiego. Poza tym zachęcamy do lektury artykułów o prawie autorskim i sztucznej inteligencji oraz ochronie klocków Lego w Chinach. Prezentujemy też najważniejsze wyroki ostatnich dni, zarówno z kraju, jak i z TSUE. I oczywiście wszystkim osobom, które śledzą nasz przegląd linków, życzymy spokojnych i ciepłych Świąt!
Parę lat temu wszyscy dyskutowali o prawie autorskim w druku 3D – dzisiaj ta dyskusja dotyczy sztucznej inteligencji. Niewątpliwie coraz więcej utworów powstaje w wyniku działania algorytmów – czy w obecnym stanie prawnym można chronić takie utwory? Jakie zmiany prawne są niezbędne, by taka ochrona była możliwa? Na te pytania próbuje odpowiedzieć Eleonora Rosati oraz Andrew Tarantola na portalu Engadget.
Facebook ogłosił w poniedziałek, że tylko w pierwszej połowie 2017 roku z portalu usunięto prawie 3 miliony postów (w tym filmów i reklam) w wyniku skarg dotyczących naruszenia praw autorskich i znaków towarowych. Z zaprezentowanego raportu można też dowiedzieć się, że ponad 60% skarg na treści na Facebooku dotyczyły właśnie naruszeń praw autorskich. O sprawie pisze Reuters.
Skonsultuj się z ekspertami od aplikacji mobilnych, stron internetowych, programowania, zarządzania projektami IT, kwestii prawnych w IT, prezentowania zasobów instytucji dziedzictwa i otwartości w kulturze!
Masz wątpliwości, jak zaplanować proces projektowania i wdrożenia cyfrowego narzędzia w swojej instytucji?
Chcesz rozwijać narzędzie, które już jest w Twojej instytucji?
Twoja instytucja kultury przygotowuje się do pozyskiwania środków na stworzenie strony internetowej lub aplikacji mobilnej?
Sprawdź swój pomysł na narzędzie. Przyjdź na otwarte konsultacje Pracowni Otwierania Kultury!
Formularz zgłoszeniowy: Pracownia Otwierania Kultury – otwarte konsultacje
#1 dla kogo:
Dla instytucji kultury, które mają już aplikacje lub planują jej stworzenie – dla działów PR, promocji oraz pracowników zaangażowanych w tworzenie / projektowanie aplikacji.
#2 gdzie, kiedy, o której:
Warszawa, Państwo Miasto ul. Andersa 29
12 grudnia 2017 r. w godz 9:30 – 14:00
#3 dlaczego:
Powiemy jak zaplanować i przeprowadzić efektywne kampanie reklamowe, zwiększające liczbę pobrań aplikacji. Jak utrzymać zaangażowanie użytkowników posiadających już nasza aplikację. Jak wykorzystać kanał mobile do standardowych działań promocyjnych.
#4 korzyści?
Poznasz bliżej rynek aplikacji mobilnych. Pokażemy Ci ciekawe case studies, oraz to co przyniesie przyszłość. Podpowiemy, jak zaplanować start aplikacji, aby uzyskać możliwie najlepsze efekty. A jeśli to za mało to możesz skorzystać z konsultacji indywidualnych ekspertów na miejscu!
Zapraszamy!
Zapisy na stronie: http://appmore.pl/warsztaty-aplikacje/
Szkolenie jest możliwe dzięki współpracy z agencją Up&More.
W najnowszym przeglądzie linków ze świata prawa autorskiego sporo uwagi poświęcamy trwającej reformie prawa autorskiego, a w szczególności kontrowersyjnej propozycji monitorowania treści przez platformy. Przeciwko temu rozwiązaniu wystąpiły też polskie organizacje pozarządowe. Poza tym, zachęcamy do zapoznania się z najciekawszymi pozwami, reformąprawa w Szwajcarii oraz szeroko komentowanym wyrokiem sądu we Florencji, który zakazał komercyjnego wykorzystywania wizerunku Dawida dłuta Michała Anioła. Miłej lektury!
Firma, która wyprodukowała The Cosby Show, pozwała BBC w związku z dokumentem, który brytyjska sieć wyemitowała na temat oskarżeń Billa Cosby’ego o gwałt. Carsey-Werner, firma produkcyjna, która jest stroną w sprawie, twierdzi, że dokument narusza jej prawa autorskie, ponieważ wykorzystuje osiem klipów audiowizualnych i dwa kawałki muzyczne z The Cosby Show. Natomiast BBC powołuje się na dozwolony użytek (fair use) – ciekawi jesteśmy wyroku sądowego.
Blokowanie treści przez pośredników
Blokowanie zarówno stron www jak i treści online przez pośredników staje się coraz powszechniejszym narzędziem w walce nie tylko przeciwko terroryzmowi czy pornografii dziecięcej, ale też naruszeniom prawa autorskiego. Właśnie takie rozwiązanie jest popierane przez posiadaczy praw autorskich w trakcie reformy prawa autorskiego w Republice Południowej Afryki.
CC0, https://pixabay.com/pl/republika-po%C5%82udniowej-afryki-g%C3%B3ry-2437703/
Fotograf Gianfranco Gorgoni pozwał artystę Christo- i Instytut Smithsonian w Waszyngtonie, za naruszenie praw autorskich do zdjęć dokumentujących słynny projekt Christo z lat ‘70 “Running Fence”. Gorgoni twierdzi, że nie został należycie uznany jako autor zdjęć, ani nie uzyskał zapłaty, kiedy jego zdjęcia z projektu “Land Art” w Kalifornii zostały wykorzystane na wystawie w Instytucie i w książce z 2007. (więcej…)
Pracownia Otwierania Kultury to lab technologiczny działający przy Centrum Cyfrowym, który gromadzi przedstawicieli instytucji kultury, badaczy społecznych, projektantów doświadczeń, programistów i ekspertów, którzy wspólnie projektują innowacje oparte na zdigitalizowanych zasobach kultury.
W roku 2017 w Pracowni powstały cztery koncepcje narzędzi cyfrowych bazujących na zdigitalizowanych zasobach dziedzictwa. Pracowały nad nimi zespoły reprezentujące cztery instytucje: Muzeum Historii Polski (w roli partnera), Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Warszawy i Ośrodek KARTA.
Ponieważ wierzymy, że to użytkownicy są najważniejszymi recenzentami produktów, wytypowanie prototypów do wdrożenia odbędzie się na podstawie publicznego głosowania, któremu towarzyszy głosowanie jury złożonego z ekspertów branżowych oraz zarządu Centrum Cyfrowego.
Oddajcie głos na narzędzie, z którego najbardziej chcielibyście korzystać – dzięki temu może trafi ono do Waszych rąk wraz z końcem 2018 roku!
Głosowanie trwa od 13 do 26 listopada.
W kolejnym przeglądzie linków ze świata prawa autorskiego prezentujemy przede wszystkim najnowsze dokumenty, dotyczące kontrowersyjnych propozycji zmian na poziomie unijnym – wprowadzenia prawa pokrewnego wydawców prasowych i obowiązku filtrowania treści przez pośredników. Poza tym, polecamy artykuły dotyczące orzecznictwa TSUE i ustawy o reuse, podsumowanie debaty nt. przyszłości prawa autorskiego po Brexicie i nową kampanię kreatywną dotyczącą prawa autorskiego.
Alek Tarkowski i Natalia Mileszyk z naszego zespołu, wraz z dr Zofią Zawadzką, poddali krytycznej analizie ustawę o reuse – publikacja ukazała się w roczniku “Muzealnictwo”. Ich artykuł przedstawia problemy zarówno natury prawnej, jak i faktycznej, związane z koniecznością wdrożenia w działalności muzeów przepisów Ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Autorzy zwrócili uwagę na nieścisłości w sposobie sformułowania przepisów ustawowych, które wymagają pilnej ingerencji ustawodawcy z uwagi na wątpliwości dotyczące ich wykładni i interpretacji oraz na kolizję przepisów Ustawy o reuse z przepisami innych ustaw, zwłaszcza Ustawy o muzeach.
Okazuje się, że nie tylko Myszka Miki jest ikoną historii prawa autorskiego. Obecnie trwa batalia o prawa autorskiego do czeskiego Krecika – całą historię sporu można przeczytać w The New York Times.
https://pixabay.com/pl/kret-krecik-pluszak-pluszowy-1565437/, CC0